NMa onderzoekt gevolgen fusie Gouden Gids en Telefoongids

uit de pers
141

Met het aanbieden van een betaalde dienst zal bij 6PP de druk om te “vinden” bij het zoeken naar postcodedata waarschijnlijk toenemen.

Een van de maatregelen van 6PP om dat te ondervangen, al of niet ook toe te passen bij de MijnWinkels:

[quote]Hoe voeg ik (geautomatiseerd) data toe aan 6PP?

Bij integratie van 6PP in webformulieren komt het soms voor dat 6PP een postcode of adres niet kent. Om er voor te zorgen dat 6PP in toekomst deze postcode-adres combinatie wel bevat is er een mogelijkheid om de data automatisch aan te bieden.

De gebruiker vult op het webformulier zijn complete adres in, en op de achtergrond worden deze gegevens doorgegeven aan 6PP middels een feedback API call.

Dit proces is zeer eenvoudig en bestaat uit 2 stappen:

  • Maak een 'source' aan. Zodat 6PP weet waar de gegevens vandaan komen. Probeer hier zo volledig mogelijk te zijn, zodat er in geval van grote hoeveelheden foutieve data contact opgenomen kan worden. Deze stap hoeft slechts eenmalig te worden uitgevoerd.

    Bewaar het teruggegeven ‘id’. Dit is de source_id voor de opvolgende API calls.

  • Om een nieuwe postcode-adres combinatie aan te bieden is er de 'feedback' API call. Bij parameter 'street' wordt een eventueel aanwezig huisnummer automatisch verwijderd.

    De gegevens verschijnen niet direct in de 6PP database maar worden aangeboden aan een moderator ter controle.


http://kvdb.net/projects/6pp/faq#pro6pp][u]Pro6PP - FAQ[/u
[/quote]

De mensen van Pro6PP lijken er bovenop te zitten met die huisnummer-moderator, maar de klant, weet die van dit T-stuk in zijn verbinding met de webshop? Moet hij dan niet zijn toestemming gegeven hebben?

En met welke aanduiding zullen deze “afgetapte” gegevens in de database van 6PP opgenomen worden?

Hieronder zo’n aanduiding die in het huidige bestand van 6PP zit. Ik weet het, dit is nog het adres van een apotheek, nog niet van een klant. Toch even griezelen:

[quote]mysql_sql.txt.gz

INSERT INTO source VALUES ( … ’ … <jwvdveer at gmail dot com>',‘Yahoo: http://www.serviceapotheekschuilenburg.nl/pages/IncontinentieForm.asp?articleid=107705&token=’, … );

INSERT INTO street VALUES ( … ,‘NE’,‘Bachweg’, … );

INSERT INTO postcode VALUES (… ,3816, … );

INSERT INTO cityname VALUES ( … ,‘Amersfoort’, … );

http://kvdb.net/projects/6pp/downloads][u]6PP - Downloads[/u
[/quote]

Tegenwoordig wordt tijdens het bestellen het adres van de betreffende klant als dat nog niet bekend is eventueel ook aan het “in twee jaar opgebouwde open source bestand” van 6PP doorgegeven: “Op de achtergrond middels een feedback API call”.

Onder vermelding van een door de webshophouder zelf bedachte omschrijving, zijn MijnWinkel-naam bijvoorbeeld: “Probeer hier zo volledig mogelijk te zijn”.

Min of meer als volgt, de MijnWinkel-oprichter daarover:

[quote]Help mee met een open gratis postcodebestand van Nederland!

[…]

Het actueel houden van de gegevens kan trouwens geautomatiseerd worden. We krijgen samen per dag duizenden orders met adresgegevens binnen. Zonder de privacy aan te tasten, kunnen we met deze gegevens controles uitvoeren en het bestand up-to-date houden. Daar moet een goed systeem voor opgezet kunnen worden.

Wie wil meehelpen? We hebben onder andere juristen, technici en studenten nodig. Laten we het monopolie doorbreken en elkaar helpen.

Durk Jan de Bruin

2007 - Postcodevrij.nl - info@postcodevrij.nl
http://www.postcodevrij.nl/
[/quote]

"Daar moet een goed systeem voor opgezet kunnen worden … "

Lijkt mij ook, 6PP/Pro6PP zou de mogelijkheid voor aggregatie van ‘created’, ‘name’, ‘source’ en ‘ip’ tot een minimum moeten beperken. Of gewoon moeten stoppen met het publiceren van de datum en de bron van gevonden postcode/straatnaam-combinaties. Alleen nog archiveren voor als er een klacht of beschuldiging geuit wordt.

En wat te denken van bij het CBP-register
http://www.cbpweb.nl/Pages/ind_melden.aspx][u]melden[/u
van de databases met bewerkte gegevens door D-centralize (6PP/Pro6PP) en de webwinkels, die op de beschreven manier gegevens aan de database van 6PP leveren? Voor eventueel een ‘review’ van de gekozen opzet?

Want voor Pro6PP geldt misschien en voor bijvoorbeeld MijnWinkel geldt zeker: er worden persoonsgegevens verwerkt. Normaal gesproken is er dan een vrijstelling maar door webshops en Pro6PP tegen de stroomrichting in aan elkaar te knopen is er mogelijk sprake van een “verwerking die niet is vrijgesteld”.

142

Over twee ‘claims’ van Pro6PP en MijnWinkel …

Claim 1: “Het postcodebestand is voor zo’n 90% compleet”

[quote]Welkom bij Pro6PP in samenwerking met mijnWinkel.nl

Als een klant in uw webwinkel een postcode invoert dan kunt u met deze dienst automatisch de straat en de woonplaats laten invullen …

Het postcodebestand is voor zo’n 90% compleet (en we werken er dagelijks aan om dit te verbeteren).

http://www.pro6pp.nl/partner/mijnwinkel][u]Pro6PP - Partner - MijnWinkel[/u
[/quote]

Daar ging
http://www.foondump.nl/forum/viewtopic.php?p=3202#3202]het
al [u]eerder[/u over …

De vraag is dus, 90 % van wat? De “officiële” postcodetabel?

Bepalend of onoverkomelijk bij die vergelijking, is dat de officiële ‘reeks’-tabel of de officiële ‘huisnummer’-tabel? De reekstabel?

Op basis van een
http://www.foondump.nl/forum/viewtopic.php?p=3446#3446][u]vergelijking[/u
met een officiële reekstabel kwam het resultaat voor de 6PP-database afgelopen najaar uit op 62 %.

Diezelfde referentietabel nog eens vergelijken met een recente
http://kvdb.net/projects/6pp/downloads][u]download[/u
van 6PP, “6pp_20100516_mysql_sql.txt.gz”?

Resultaat van die vergelijking met ca. 495000 naar postcode, straatnaam en plaatsnaam ‘geaggregeerde’ [1] TNT-Post-regels:

495000 aantal unieke regels met een postcode, straatnaam en plaatsnaam TNT 100 % 407000 aantal geaggregeerde regels met daarin een herkende TNT-postcode 6PP 82 % 383000 aantal geaggregeerde regels met herkende postcode én TNT-straatnaam 6PP 77 % 342000 aantal regels met herkende postcode én straatnaam én TNT-plaatsnaam 6PP 69 %

Aan de door een klant van MijnWinkel ingevulde postcode zal op dit moment een kleine 20 % van de adressen sowieso nog niet herkend worden. Van de overige adressen zal de getoonde straatnaam en/of de plaatsnaam voor een deel afwijken van de schrijfwijze in het postcodeboek en voor een deel gewoon fout zijn.

Verschillende straatnamen met dezelfde postcode kunnen door deze Pro6PP-dienst niet ‘gevalideerd’ worden in combinatie met het ingevulde huisnummer, evenmin als in alle gevallen het huisnummer zelf.

Claim 2: “Hierdoor zijn fouten niet meer mogelijk in de adresgegevens.”

[quote]Postcode check

mijnWinkel.nl heeft in samenwerking met Pro6PP een koppeling ontwikkeld …

Hierdoor zijn fouten niet meer mogelijk in de adresgegevens.

http://www.mijnwinkel.nl/help/nl/common/flare/Content/hconnectionzip.html][u]Mijnwinkel.nl - Help - Postcode Check[/u
[/quote]

Klein stukje Amsterdam uit “verschil straatnamen”:

[code]6PP ‘street’ 6PP straatnaam postcodeboek

1034SG Binnewater Binnenvaart
1035EV Srtellingweg Stellingweg
1035NE Kadoelenweg 169F Kadoelenweg
1035TH Gebroeders A.E.B. Wolfswinkelweg Gebroeders A. en B. Wolfswinkelweg
1046AL Tynmuiden Tijnmuiden
1051AN Wittenkade De Wittenkade
1051HR Eeste Keucheniusstraat Eerste Keucheniusstraat
1051RK Van de Palmkade Van der Palmkade
1052JM Van Oldebarneveldtplein Van Oldenbarneveldtplein
1052LA 2e Hugo de Grootstraat Tweede Hugo de Grootstraat
1052NH De Clerqstraat De Clercqstraat
1052VB Gilles van Ledeberchstraat Gillis van Ledenberchstraat
1052VW Rombout Hoogerbeetsstraat Rombout Hogerbeetsstraat
1053SJ J. Hanzenstraat Jan Hanzenstraat
1054BR 1e Constantijn Huygensstraat Eerste Constantijn Huygensstraat
1054KH Zocherstraat Overtoom
1054KT Reyler Anslostraat Reyer Anslostraat[/code]

Dat wat betreft straatnamen. Plaatsnamen, ondanks alles …

[quote]Subrubriek: aardrijkskundige namen

Evenzo schrijven we Amsterdam-Zuidoost, vaak afgekort tot Amsterdam ZO (zonder koppelteken).

Amsterdam centrum / Amsterdam Centrum / Amsterdam-centrum / Amsterdam-Centrum - Taaladvies.net][u]Nederlandse Taalunie - Taaladvies[/u
[/quote]

… wil de schrijfwijze van plaatsnamen ook nog wel eens afwijken. We hebben te doen met het arme 6PP:

[code]‘city’ 6PP plaatsnaam postcodeboek

Amsterdam-Zuidoost Amsterdam Zuidoost[/code]

Het blijft muggenziften dus, vaak genoeg ook vanwege Friese straat- en plaatsnamen. Toch, een overeengekomen standaardschrijfwijze is wel zo handig met bestellingen versturen:

[code]‘city’ 6PP plaatsnaam postcodeboek

Aalst Aalst GLD
Aalsum Aalzum
Babyloniënbroek Babylonienbroek
Eerste Exloërmond 1e Exloermond
IJpecolsga Ypecolsga
Seerijp Striep[/code]

[size=9]________[list=1]

  • Tabel voor aggregatie:

      [b]postcode reeks van tot straat plaats[/b] 1019 HA 0 7 7 Zeeburgerkade Amsterdam 1019 HA 1 8 12 Zeeburgerkade Amsterdam ... 1019 HM 0 1 139 Groenhoedenveem Amsterdam 1019 HM 1 2 140 Purperhoedenveem Amsterdam 1019 HM 0 215 229 Piet Heinkade Amsterdam 1019 HM 1 562 568 Veemkade Amsterdam
    Na:
      [b]postcode straat plaats[/b] 1019 HA Zeeburgerkade Amsterdam ... 1019 HM Groenhoedenveem Amsterdam 1019 HM Piet Heinkade Amsterdam 1019 HM Purperhoedenveem Amsterdam 1019 HM Veemkade Amsterdam
    [/size]
    • 143

    Vraag: daargelaten hoe rechtmatig dit is, wat
    http://kvdb.net/projects/6pp/]6PP
    /Pro6PP en [u]OpenKVK[/u doen, zakelijke adressen uit het Handelsregister hanteren als basis voor een postcodeboek, heb je daar wat aan?

    Van de beheerder van OpenKVK een recente uitdraai van de beschikbare adressen gekregen en die vergeleken met de postcodetabellen van TNT Post:

      [img]http://img696.imageshack.us/img696/5931/bewerken.gif[/img]

    Uit het bronbestand, bijvoorbeeld deze postcodes zijn ingetrokken en de betreffende inschrijvingen in het Handelsregister moeten eigenlijk bijgewerkt worden:

      [img]http://img687.imageshack.us/img687/9949/ongeldig.gif[/img]

    Na de hierboven beschreven omzetting naar ‘huisnummerreeksen’, deze postcodes zijn wel geldig maar er mankeert om en om wat aan de straatnaam:

      [img]http://img189.imageshack.us/img189/8236/dubbel.gif[/img]

    De vergelijking van de KVK-adressen met de beide officiële postcodetabellen van TNT Post:

      [img]http://img248.imageshack.us/img248/1240/vergelijking.gif[/img]

    Magere opbrengst, hoe komt dat? Voorbeeld met achtereenvolgens een aantal KVK-adressen, dezelfde straatnaam volgens het postcodeboek en tot slot wat overblijft na een koppeling over alle corresponderende kolommen:

      [img]http://img12.imageshack.us/img12/8013/koppeling.gif[/img]

    “Elzenpas Ewijk” heeft een tijd zo fout in het postcodeboek gestaan, is in werkelijkheid het verlengde van “Elsenpas Beuningen” en waarschijnlijk op enig moment door het Handelsregister gebruikt om de betreffende inschrijving te ‘valideren’. Je mag tenminste hopen dat ze straatnamen wel in combinatie met de plaatsnaam controleren, vanwege - zoals in dit voorbeeld - mogelijk juist gespelde “Elzenpas-sen” elders.

    In ieder geval, het lijkt erop, eens ingeschreven blijft ingeschreven, ook al blijkt later het adres niet correct te zijn. In de nabije toekomst zullen alle (overheids-)gebruikers van het Handelsregister verplicht worden om fouten “terug te melden”, op termijn komen ze dan deze “Elzenpas”-inschrijving ooit een keer tegen.

    Weliswaar niet op basis van genoemde OpenKVK-uitdraai, hier is nog een link naar het plaatje van de verhouding tussen de aantallen alleen zakelijke en alle adressen in Nederland:

    http://img687.imageshack.us/img687/633/tntkvkgroenblauw.gif]

      [/list

    144

    Het blijft behelpen, iedereen die in bulk over de door TNT Post beheerde gegevens uit het postcodeboek wil beschikken, betaalt of wringt zich in bochten …

    De initiatiefnemer van Postcodevrij.nl:

    [quote]Help mee met een open gratis postcodebestand van Nederland!

    Regelmatig krijg ik verzoeken van kleine webwinkels die de adresgegevens van een bestelling willen controleren aan de hand van de combinatie postcode/huisnummer. Dit kan echter alleen via TNT die het postcodebestand bezit. Winkeliers moeten hiervoor betalen en de bedragen lopen op van enkele honderden tot duizenden euro’s per jaar. Hierdoor zien veel webwinkeliers af van het controleren van de adresgegevens.

    Er is echter een andere oplossing. Waarom gaan we niet met z’n allen werken aan een vrij postcodebestand? In Engeland is zo’n initiatief al genomen, namelijk www.freethepostcode.org. Wat zou het mooi zijn als ook wij in Nederland zo’n postcodebestand zouden hebben, waarvan iedereen gratis gebruik kan maken en waarbij iedereen helpt om het up-to-date te houden.

    Het actueel houden van de gegevens kan trouwens geautomatiseerd worden. We krijgen samen per dag duizenden orders met adresgegevens binnen. Zonder de privacy aan te tasten, kunnen we met deze gegevens controles uitvoeren en het bestand up-to-date houden. Daar moet een goed systeem voor opgezet kunnen worden.

    Wie wil meehelpen? We hebben onder andere juristen, technici en studenten nodig. Laten we het monopolie doorbreken en elkaar helpen. [/quote]

    De initiatiefnemer van OpenKVK:

    [quote]Postcodes

    Op basis van bestaande publieke adressenboeken en open registers verzamelen we een licentie vrij zes positie postcodes (6PP) bestand. Wanneer de dichtheid hoog genoeg is zullen wij op basis van de OpenStreetMap-data een webinterface en publieke download aanbieden.

    Het definitieve bestand is geenszins een vervanging voor bestaande diensten die gegarandeerde updates aanbieden, maar zeker een opstap voor software ontwikkelaars om een automatische mapping aan te bieden.[/quote]

    De initiatiefnemer van de vrije postcodeservice 6PP:

    [quote]Motivatie

    Zoiets simpels en openbaar als een postcode blijkt nog steeds een groot geheim. Een complete database is te koop voor een flink bedrag. Een vrije postcode database moet toch op te bouwen zijn?[/quote]

    Het komt zelfs van een petitie aan het parlement:

    [quote]Wij

    webmasters en anderen in Nederland die plaatsgegevens gebruiken, constateren

      dat de tabel met postcodes in Nederland wonderlijk genoeg niet vrij verkrijgbaar is. De mutaties vormen een commercieel product waar iedereen geld voor moet betalen. Zelfs sommige overheden betalen voor die informatie die gratis beschikbaar zou moeten zijn. Dit is belemmerend voor zowel commerciële als publieke (innovatieve) projecten.
    en verzoeken
      - eventueel als rijksoverheid het auteursrecht over de postcode-tabel te kopen van TNT

      • een wet te maken die de gemeenten verplicht de mutaties niet langer aan TNT door te geven maar aan een ministerie die dit wekelijks via internet publiceert voor het publieke domein.
      [/quote]

    TNT Post reageert:

    [quote]Onderwerp: De Postcode

    Geacht Kamerlid,

    Morgen wordt u een petitie aangeboden over het gratis ter beschikking stellen van de postcodes. Graag maak ik u in dit verband vanuit TNT Post attent op onderstaande punten:

    TNT Post onderhoudt al ruim 30 jaar dagelijks met een landelijk gespreid team een postcodesysteem met de actuele relatie tussen de postcodes en adressen in Nederland en is hierdoor databankrechthebbende/ eigenaar van de postcode.

    De postcode is – o.a. via de website van TNT Post – voor individuele raadplegingen gratis beschikbaar. De postcode is dus vrij beschikbaar voor consumenten. De overheid is in gesprek met TNT voor een contract met betrekking tot postcode-gebruik o.a. vanwege de Basisregistratie Adressen. Er is al een voorstel gedaan en daarover wordt verder gesproken tussen TNT Post en de overheid.

    De samenwerking tussen de gemeenten en TNT Post behelst dat gemeenten adresmutaties doorgeven aan TNT Post waarop TNT Post deze verwerkt in haar postcodesysteem, een bedrijfsmiddel voor het sorteren en distribueren van post, en TNT Post de nieuw toegekende postcodes doorgeeft aan de gemeenten om deze te communiceren met haar burgers. Deze samenwerking is vastgelegd in het Kaderconvenant en Nader Convenant Postcodes dat op 11 mei 2006 is afgesloten tussen VROM, VNG en TNT Post.

    De in de petitie bedoelde/gevraagde wet zou het einde betekenen van een kwalitatief goed onderhouden Nederlandse Postcode. Met de convenanten is erkend dat alleen een bedrijf dat de plicht heeft dagelijks overal in Nederland post te bezorgen en afhankelijk is van dit bedrijfsmiddel de vereiste kwaliteit met betrekking tot het postcode-systeem kan leveren; in alle Europese landen is dit overigens ook zo geregeld.[/quote]

    De staatssecretaris antwoordt:

    [quote]Reactie op petitie

    In de Postwet 2009 is een beschikbaarstelling van postcodes voor andere (veelal commerciële) doeleinden dan postbezorging niet geregeld. Artikel 10 van de Postwet 2009 verplicht beheerders en exploitanten van postcodesystemen combinaties van adressen en postcodes aan een ieder binnen redelijke termijn en tegen kostengeoriënteerde tarieven ter beschikking te stellen. Deze verplichting beperkt zich tot combinaties van adressen en postcodes die voor de postbezorging nodig zijn. In de nota naar aanleiding van het verslag (30536, nr. 8 ) stond aangegeven dat de beschikbaarstelling van postcodes voor andere doeleinden dan de postbezorging buiten de reikwijdte van deze wet valt. Het door uw Kamer aangenomen amendement op artikel 10 Postwet 2009 (30536, nr. 51 – gewijzigd) heeft deze beperking tot alleen postbezorging niet gewijzigd.

    Postcodes zijn zoals hierboven beschreven toegankelijk. Dat aan beroepsmatige toepassingen kosten zijn verbonden, is niet onredelijk: het systeem moet worden bijgehouden. Dat is niet anders als het in overheidsbeheer zou zijn. Ik zie hierom geen reden om de huidige situatie te veranderen.[/quote]

    “… De overheid is in gesprek met TNT voor een contract met betrekking tot postcode-gebruik o.a. vanwege de Basisregistratie Adressen”:

    [quote]Basisregistratie Adressen en de postcode

    De postcode wordt aangemerkt als een niet-authentiek gegeven omdat het gegeven wordt bijgehouden in de adressenregistratie, zonder dat voor de betreffende gegevens een inhoudelijke verantwoordelijkheid berust bij burgemeester en wethouders.

    Burgemeester en wethouders zijn met andere woorden wel verantwoordelijk voor een correcte en tijdige opneming van door Koninklijke TNT Post BV aangeleverde postcodegegevens, maar heeft geen onderzoeksplicht ten aanzien van de inhoudelijke juistheid daarvan.

    Onder meer ter bevordering van eenduidige werkafspraken betreffende deze aanlevering zijn door de Minister van VROM, de VNG en Koninklijke TPG Post BV (op 16 oktober 2006 omgedoopt tot Koninklijke TNT Post BV) op 11 mei 2006 een convenant en een aanvullend convenant afgesloten (Stcrt. 218).[/quote]

    De betreffende “Wet basisregistraties adressen en gebouwen” regelt de rechten:

    [quote]Artikel 33

    Bij verstrekking van gegevens als bedoeld in artikel 32, eerste lid:
    a. is het auteursrecht voorbehouden, en
    b. zijn de rechten, bedoeld in artikel 2 van de Databankenwet, voorbehouden aan burgemeester en wethouders onderscheidenlijk de Dienst.[/quote]

    Aanvulling in de bijbehorende “Memorie van Toelichting”:

    [quote]Artikel 33

    Het auteursrecht ten aanzien van de postcode is, op de wijze die is voorgeschreven in artikel 15b van de Auteurswet 1912, uitdrukkelijk voorbehouden. De verstrekking van de postcode vanuit de adressenregistratie doet dus niets af aan het auteursrecht van Koninklijke TNT Post BV.[/quote]

    145

    Toegang tot het volledige Nederlandse adressenbestand en de bijbehorende postcodetabel, nieuwe ronde, nieuwe kansen:

    [quote]INSPIRE

    De Europese richtlijn Inspire helpt om de beschikbaarheid, kwaliteit, organisatie, toegang tot en uitwisseling van geo-informatie in Europa te verbeteren. Deze informatie is nodig voor de geïntegreerde aanpak van Europese beleidsvorming op het gebied van milieu.

    In opdracht van het ministerie van VROM voert Geonovum het programma INSPIRE in Nederland uit om deze richtlijn in Nederland te implementeren.

    http://www.geonovum.nl/dossiers/inspire][u]Geonovum - Home / Dossiers / INSPIRE[/u
    [/quote]

    [quote]De richtlijn

    De invoering van Inspire is met een implementatiewet in de Nederlandse wet verankerd. De ingangsdatum van deze implementatiewet is per Koninklijk Besluit vastgesteld op 1 september 2009.

    In een notendop verplicht de
    Richtlijn - 2007/2 - EN - EUR-Lex]Inspire-richtlijn
    de Europese lidstaten geo-informatie over [u]34 thema’s[/u te voorzien van metadata, te harmoniseren en beschikbaar te stellen via het Inspire-portaal volgens leveringsvoorwaarden die het gebruik niet onnodig belemmeren.

    Inspire zorgt ervoor dat geo-informatie van goede kwaliteit beschikbaar, vindbaar en bruikbaar is en dat de inhoud ervan, ook over de landsgrenzen heen, op elkaar is afgestemd. Hiervoor wordt een netwerk ingericht dat bestaat uit een Europees en nationale internetportalen en netwerkdiensten. Via dit Inspire-netwerk krijgen niet alleen overheden, maar ook burgers en bedrijven toegang tot de geo-informatie.

    http://www.geonovum.nl/dossiers/inspire/richtlijn][u]Geonovum - Home / Dossiers / INSPIRE / De richtlijn[/u
    [/quote]

    [quote]Betrokkenen

    Bij de invoering van Inspire in Nederland zijn veel partijen betrokken. De belangrijkste partijen zijn de bronhouders en gebruikers van geo-informatie. Het zijn zowel overheidsorganisaties op nationaal, regionaal en lokaal niveau, als private partijen in de milieu- en de geo-sector. De focus ligt nu op de overheidsorganisaties die gegevens hebben die onder de richtlijn vallen (data-providers). Voor hen geldt dat zij vanaf 15 mei 2009 verplicht zijn deze gegevens te leveren conform de richtlijn.

    Nederlandse Inspire-data providers

    Nederland streeft naar een pragmatische invoering van Inspire. Uitgangspunt is dat alleen de meest geëigende datasets worden aangemerkt als Inspire-data, in plaats van alle beschikbare datasets binnen een thema. Samen met de data-providers heeft Geonovum onderzocht welke Nederlandse dataset het best past bij de Inspire-dataspecificaties van Annex I. Per Inspire feature type of attribuut is telkens één data-provider aangemerkt. Deze provider zal de gegevens ontsluiten voor Inspire.

    http://www.geonovum.nl/dossiers/inspire/dataproviders][u]Geonovum - Home / Dossiers / INSPIRE / Implementatie / Dataproviders[/u
    [/quote]

    Specifiek over adressen:

    [quote]3.6 Thema 5: Adressen

    Onder thema 5 wordt verstaan: locatie van onroerende zaken, gebaseerd op adresaanduidingen, gewoonlijk aan de hand van de straatnaam, het huisnummer en de postcode.

    Voor dit thema wordt gebruik gemaakt van de landelijke voorziening voor de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG). Hierin is in de Nederlandse INSPIRE-wet voorzien (zie artikel 2, tweede lid, tweede volzin). De landelijke voorziening BAG dekt de thema’s Adressen (annex I.5) en Gebouwen (annex III.2). VROM is opdrachtgever voor de BAG. Het Kadaster beheert de landelijke voorziening.

    TNT is eigenaar van de postcodes, Europees gebruik is niet afgekocht bij TNT.

    Kadaster wordt, namens VROM, aangemerkt als INSPIRE-dataprovider van het thema adressen.

    http://www.geonovum.nl/sites/default/files/algemeen/20091201_Rapport_Nederlandse_INSPIRE-data_-_dataspecs_v1.0.pdf][u]Geonovum - Nederlandse INSPIRE-data - rapportage tweede consultatieronde[/u
    [/quote]

    146

    Ja? Loze belofte of niet, het Kadaster doet sinds kort wel iets op proef:

        http://inspire.kademo.nl][u][b]inspire.kademo.nl[/b][/u
    Vooralsnog slechts een [i]"... subset of Dutch "Buildings Adminstration" (GBA/BAG)"[/i] dus het is even zoeken naar een geldige opvraag.

    Daartoe kan onder andere via deze test-
    http://inspire.kademo.nl/doc/results.html]pagina
    zelf geknutseld worden aan een ‘request’ voor een zgn. [u]WFS[/u-server:

    [quote]<wfs:GetFeature xmlns:wfs=“http://www.opengis.net/wfs” xmlns:gml=“http://www.opengis.net/gml”
    xmlns:ogc=“http://www.opengis.net/ogc”
    xmlns:AD=“urn:x-inspire:specification:gmlas:Addresses:3.0”
    xmlns:GN=“urn:x-inspire:specification:gmlas:GeographicalNames:3.0”
    xmlns:xsi=“http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance”
    xsi:schemaLocation=“http://www.opengis.net/wfs http://schemas.kademo.nl/ogc/wfs/1.1.0-gml3.2.1/wfs.xsd”
    outputFormat=“text/xml; subtype=gml/3.2.1” maxFeatures=“22” version=“1.1.0” service=“WFS”>
    <wfs:Query typeName=“AD:Address” srsName=“EPSG:4258”>
    ogc:Filter
    ogc:PropertyIsEqualTo
    ogc:PropertyNameAD:component/AD:PostalDescriptor/AD:postcode</ogc:PropertyName>
    ogc:Literal5011JA</ogc:Literal>
    </ogc:PropertyIsEqualTo>
    </ogc:Filter>
    </wfs:Query>
    </wfs:GetFeature>[/quote]

    Of je verstuurt dat gevalletje op basis van de gegeven informatie zelf, als “postdata”:

    [quote]With CreateObject(“Pocket.HTTP”)
    .Method = “POST”
    .Headers.Create “Content-Type”, “application/x-www-form-urlencoded”
    .Headers.Create “Referer”, “http://inspire.kademo.nl/deegree-wfs/client/client.jsp”
    url = “http://inspire.kademo.nl/deegree-wfs/client/requestHandler.jsp”
    postdata = doEscape(request)
    xml = .GetResponse(url, postdata).String
    Wscript.Echo Join(Filter(Split(xml, vbLf), “GN:text”), vbCrLf)
    End With[/quote]

    Voor postcode “5011JA” komt dan:

    [quote]GN:textBartokstraat</GN:text>
    GN:textTilburg</GN:text>[/quote]

    Met voorbedachte rade “maxFeatures” op “22” gezet, de tabel van het programma e-Sort van TNT Post geeft immers voor postcode “5011JA”:

    [quote] postcode huisnr
    1 5011JA 1
    2 5011JA 3
    3 5011JA 5
    …

    20 5011JA 51
    21 5011JA 77
    22 5011JA 79[/quote]

    Maar op positie 20 van de 22 werkelijk uitgegeven huisnummers komt in plaats van “51” huisnummer “75” te staan. Het BAG-bestand heeft een afwijkende reeks van 40 huisnummers voor postcode “5011JA”, blijkt:

    [quote]AD:designator1</AD:designator>
    AD:designator3</AD:designator>
    AD:designator5</AD:designator>
    …

    AD:designator75</AD:designator>
    AD:designator77</AD:designator>
    AD:designator79</AD:designator>[/quote]

    Ook de afzonderlijke coördinaten worden meegeleverd:

    [quote] 1 gml:pos5.087893860672002 51.590546544518126</gml:pos>
    2 gml:pos5.087937363678831 51.59054070533459</gml:pos>
    3 gml:pos5.087985800876384 51.59052845188529</gml:pos>
    …

    20 gml:pos5.086853043124746 51.590933624031514</gml:pos>
    21 gml:pos5.0868434194607 51.59090504245205</gml:pos>
    22 gml:pos5.0868297484430585 51.590864405718186</gml:pos>[/quote]

    Zag dat je je ‘GetFeature’-request zo kan aanpassen als je een combinatie van postcode en huisnummer wil opvragen:

    [quote]<wfs:Query typeName=“AD:Address” srsName=“EPSG:4258”>
    ogc:Filter
    ogc:And
    ogc:PropertyIsEqualTo
    ogc:PropertyNameAD:component/AD:PostalDescriptor/AD:postcode</ogc:PropertyName>
    ogc:Literal5011JA</ogc:Literal>
    </ogc:PropertyIsEqualTo>
    ogc:PropertyIsEqualTo
    ogc:PropertyName
    AD:locator/AD:AddressLocator/AD:designator/AD:LocatorDesignator/AD:designator
    </ogc:PropertyName>
    ogc:Literal19</ogc:Literal>
    </ogc:PropertyIsEqualTo>
    </ogc:And>
    </ogc:Filter>
    </wfs:Query>[/quote]

    Dit “… INSPIRE-gerelateerde project” maakt onderdeel uit van een meer omvattende zogeheten
    https://www.kademo.nl/][u]Kademo Omgeving[/u
    :

    [quote]Introductie

    Voornaamste doel is om een omgeving te scheppen waarbinnen praktisch gericht onderzoek gedaan kan worden naar de toepasbaarheid van Free en Open Source (FOSS) voor business en projecten binnen het Kadaster.[/quote]

    De software voor deze toepassing is geselecteerd op zijn “Free en Open Source”-eigenschappen. Maar de data? Zullen bijvoorbeeld de BAG-adressen en de postcodetabel ook “Free” zijn? Dat staat nog te bezien:

    [quote]INSPIRE - INfrastructure for SPatial InfoRmation

    Discussiepunt was onder andere het gratis kunnen beschikken over de INSPIRE geo-informatie. Een aantal Europese National Mapping Agencies (NMA’s), waaronder de ‘machtige’ Engelse Ordnance Survey en Hydrographic Office en het Nederlandse Kadaster, heeft zich sterk gemaakt voor het kunnen belasten van de toegang tot de kadastrale en topografische data.

    Zij hebben de Europese commissie meegekregen terwijl het Europese parlement vrije en gratis toegang tot de INSPIRE geo-informatie voorstond. Uiteindelijk is het een compromis geworden waarmee de NMA’s hun businessmodel overeind kunnen houden.[/quote]
    .

    147

    http://www.telegraaf.nl/dft/7505442/__Reorganisatie_bij_De_Telefoongids__.html?p=26,1

    148

    Dit was nog de tekst zelf - voor het geval het later off-line gaat bij DFT:

    [quote]Reorganisatie bij De Telefoongids

    De Telefoongids BV, uitgever van De Telefoongids & Gouden Gids, gaat reorganiseren.

    Een woordvoerder bevestigde gisteren telefonisch dat plannen om twee marketingafdelingen samen te voegen arbeidsplaatsen zullen kosten.

    Het personeel is afgelopen vrijdag ingelicht over de herstructureringsmaatregel, aldus de zegsman. Deze krant bereikte geruchten dat het zou gaan om honderden banen, maar de onderneming ontkent dat desgevraagd. „Dan zouden we niet meer kunnen voortbestaan. Nee hoor, het betreft slechts een handvol medewerkers.” Volgens de woordvoerder werken bij Telefoongids BV momenteel bijna 900 mensen. Het bedrijf is winstgevend.

    Vanaf afgelopen jaar geeft de uitgever overigens niet langer twee gidsen uit, maar zijn De Telefoongids & Gouden Gids gecombineerd tot één naslagwerk voor personen en bedrijven. De Telefoongids BV is naar eigen zeggen het bedrijf achter de oudste en meest gebruikte gidsen van Nederland.

    Het is als zelfstandig bedrijf voortgekomen uit de verkoop van TeleMedia door telecomreus KPN in het voorjaar van 2003. De Telefoongids en Truvo Nederland (uitgever van de Gouden Gids) bundelden in 2008 hun krachten.

    De huidige eigenaar is European Directories SA, een pan-Europese groep die actief is op het gebied van telefoon- en bedrijfsgidsen op papier, internet en mobiele telefoon en inlichtingendiensten. Dat bedrijf is weer in handen van een door Macquarie Capital Alliance Group geleid consortium.

    http://www.telegraaf.nl/dft/7505442/__Reorganisatie_bij_De_Telefoongids__.html?p=26,1][u]De Financiële Telegraaf - ma 30 aug 2010[/u
    [/quote]

    Topje van de ijsberg …

    Eerder dit jaar werd er al een weeralarm afgegeven voor het “moederbedrijf” van De Telefoongids:

    [quote]‘De Telefoongids en Gouden Gids staan te koop’

    Het moederbedrijf van De Telefoongids en de Gouden Gids staat te koop. De schuldeisers vinden de schuldenlast te zwaar en zoeken een manier om die te herfinancieren.

    Daarom hebben ze investeringsbank Rothschild aangesteld om de verkoop van European Directories te onderzoeken.

    Dat meldt de Financial Times vanochtend op basis van bronnen met directe kennis van de herstructureringsplannen.

    European Directories exploiteert behalve in Nederland ook bedrijvengidsen exploiteert in 8 andere landen. Het heeft ook belangen heeft in ClearSense, Scoot Media, De Heus Response Media en Werkspot.nl.

    De onderneming boekte over 2009 een omzet van 686 miljoen euro en een bruto winst van 182 miljoen euro. Dat staat volgens de schuldeisers, een groep banken, echter niet meer in verhouding tot de schuldenlast van 2,1 miljard euro.

    Als Rothschild er niet in slaagt een koper te vinden, nemen de schuldeisers het roer in eigen handen en voeren volgens de Engelse zakenkrant zelf een financiële reorganisatie door.

    Het is niet bekend of het bedrijf als geheel wordt verkocht of dat opsplitsing ook een optie is.

    De Telefoongids en de Gouden Gids kregen in augustus 2008 van de toezichthouder toestemming om samen te gaan.

    http://www.emerce.nl/nieuws.jsp?id=3034545][u]Emerce - 17 mei 2010[/u
    [/quote]

    De investeerders in het moederbedrijf van De Telefoongids, European Directories, zijn verenigd in de bovengenoemde “Macquarie Capital Alliance Group”, gevestigd in Australië. Een Australische krant over hoe goed die club opereert:

    [quote]Directory investors miss the boat

    Macquarie Group and its co-investors in European Directories … will be wishing they had exited the investment in 2007.

    Had they done so, they would have picked the top of the private equity boom and an asset bubble in yellow-page businesses, doubling their money on a $1 billion equity investment made in 2005.

    At the peak, in a market seemingly oblivious to the risk that Google would overtake the printed yellow-pages books, directory businesses were changing hands on about 13 times earnings before interest, tax, depreciation and amortisation.

    But rather than cash in their holdings, the private equity investors stayed on board, hoping for an even better result from a business which boasts the leading yellow-page products in the Netherlands, Finland, Denmark, Austria, Sweden, the Czech Republic, Slovakia, Poland and Gibraltar.

    It is a strategy that has not gone to plan. It has been on the cards for months, but recent reports from London suggest that European Directories has stumbled under the burden of €2.1 billion ($3 billion) of debt.

    A sale process is under way and bids are understood to be due on May 24.

    However, it is not a great time to be selling directory businesses, as debt remains scarce, earnings have gone backwards, and investors are sceptical about the future of the printed phone book and the ability of directory businesses to migrate customers to an online environment without huge revenue losses.

    As a result, the pool of buyers will be thin. There are a number of listed European directory companies trading on EBITDA multiples of up to 7.5 times, but they do not have the financial capacity to make a major acquisition.

    Private equity might take a look at the business, but it is hard to see them paying anything more than a couple of years’ cash flow, given uncertainty surrounding their ability to sell the business in three to five years.

    Even if a result in line with the most highly valued listed competitors can be achieved, the debt providers will not get all their money back.

    Press reports suggest that the business generated EBITDA of just €182 million last year, well down on previous years as economic conditions took their toll.

    This would translate to a sale price no higher than €1.36 billion, and no return to equity investors.

    Macquarie Group has had management responsibility for European Directories. It is thought to have had a total equity investment of about $150 million early on, but has limited its losses by selling down part of the exposure in better times.

    Directory investors miss the boat][u]The Sydney Morning Herald - May 19, 2010[/u
    [/quote]

    Zie ook nog
    http://www.foondump.nl/forum/viewtopic.php?p=2927#2927]hier
    en [u]hier[/u in dit forum - over een negatieve bijwerking van deze specifieke vorm van investeren en de eerste signalen van een kenterende markt. Niet dat ik zo bijdehand ben, met geld, maar ik kan iets knippen en plakken.

    o/o

    149

    Bericht hierboven van 30 augustus 2010 in De Financiële Telegraaf:

    [quote]Reorganisatie bij De Telefoongids

    … het zou gaan om honderden banen, maar de onderneming ontkent dat desgevraagd.

    „Dan zouden we niet meer kunnen voortbestaan. Nee hoor, het betreft slechts een handvol medewerkers.”

    Volgens de woordvoerder werken bij Telefoongids BV momenteel bijna 900 mensen.[/quote]
    Voor of misschien na het afvloeien van “slechts een handvol medewerkers” werken er op 30 augustus 2010 “bijna 900 mensen” bij De Telefoongids?

    Een afwijkend aantal - in dit forum
    http://www.foondump.nl/forum/viewtopic.php?p=3539#3539]eerder
    aangehaald: “Ons bedrijf - Een dynamische organisatie met zo’n 1.200 specialisten” - wordt op dit moment nog steeds vermeld op de [u]website[/u van De Telefoongids:

        http://img26.imageshack.us/img26/9899/dtgwelkom.gif][img]http://img26.imageshack.us/img26/9899/dtgwelkom.th.gif[/img
      [i][size=9]....Welkom bij De Telefoongids & Gouden Gids[/size][/i]
    Update, De Financiële Telegraaf zal twee weken later een aantal van [i]"ongeveer 850 mensen"[/i] noemen: [quote][b]De Telefoongids schrapt banen[/b]

    Het bedrijf De Telefoongids gaat zich sterker richten op de digitale versie van de telefoongids. Met deze nieuwe koers gaat een banenverlies gepaard. Het precieze aantal ontslagen dat volgt is onbekend, maar een woordvoerder meldde maandag dat het mogelijk om 15 procent van de arbeidsplaatsen gaat.

    Bij De Telefoongids bv werken ongeveer 850 mensen. De printversie van de telefoongids blijft gewoon bestaan, benadrukte de zegsman. Het bedrijf geeft naast De Telefoongids ook de Gouden Gids uit.

    Hoeveel het bedrijf uit Amsterdam met de reorganisatie denkt te besparen is niet bekend; over het financiële kostenplaatje doet De Telefoongids geen uitspraken.

    Mogelijk ontstaan er ook nieuwe banen door de vernieuwde focus van De Telefoongids. Daarover wordt later meer bekend

    http://www.telegraaf.nl/dft/nieuws_dft/7638121/__De_Telefoongids_schrapt_banen__.html][u]De Financiële Telegraaf - ma 13 sep 2010[/u
    [/quote]
    Waarvan “mogelijk 15 procent” ontslag krijgt? Dat brengt het aantal medewerkers, 850, minus 15%, dus 130, op 720 mensen?

    Dat nieuwe streef-aantal van 720 medewerkers, gedeeld door de oorspronkelijke 1200, maal 100 is 60, dat zou een afname zijn van 100% naar 60% dus 40% van het aantal werknemers van voor de reorganisatie?

    Dan, naar aanleiding van het bericht over het moederbedrijf van De Telefoongids, “European Directories”:

    [quote]‘De Telefoongids en Gouden Gids staan te koop’

    De onderneming boekte over 2009 een omzet van 686 miljoen euro en een bruto winst van 182 miljoen euro. Dat staat volgens de schuldeisers, een groep banken, echter niet meer in verhouding tot de schuldenlast van 2,1 miljard euro.

    Als Rothschild er niet in slaagt een koper te vinden, nemen de schuldeisers het roer in eigen handen en voeren volgens de Engelse zakenkrant zelf een financiële reorganisatie door.[/quote]
    Update,
    Bloomberg - Are you a robot?]twee
    [u]rechtszaken[/u en mogelijk nog een derde later, geen loze dreigementen:

    [quote]Lloyds, Barclays, RBS Win Appeal Over Debt Plan for European Directories

    The company, the banks and other senior lenders including Allied Irish Banks Plc and Bank of New York Mellon Corp.’s Alcentra, created the plan after London-based European Directories, owned by the Australian financial-services firm Macquarie Group, missed loan payments earlier this year.

    The turnaround involves placing the directories company in bankruptcy and selling it to the lender group.[/quote]
    De maatregelen:

    [quote]Debt accord set to ease European Directories deal

    Creditors are putting the finishing touches to a €2bn (£1.7bn) restructuring of publishing company European Directories in a deal which will see 80 per sent of debt written off.

    The junior creditors and the lead financier, Macquarie Capital, have agreed to write off €1.6bn of the debt. They will not hold any equity or debt position in the reorganised company.

    The company was founded in Amsterdam and was taken over in a €1.8bn buy-out in 2005 by Macquarie Capital, part of the Macquarie Group, which then purchased other directory businesses across Europe. Today, European Directories has operations in Finland, Denmark, Austria, Sweden, the Czech Republic, Slovakia, Poland and Gibraltar. It employs 4,750 people and has more than 700,000 customers.

    Debt accord set to ease European Directories deal | The Independent | The Independent][u]The Independant - Business - Sunday, 19 September 2010[/u
    [/quote]
    De investeerders (Macquarie Capital) “… have agreed to write off €1.6bn of the debt”, afkorting “bn” is van “billion”, “thousand million”?

    [color=#6C6C6C][size=9]N.B. deze posting was oorspronkelijk van 8-11-2010 en is op 20-11-2010 vanwege een onderhoudsprobleempje gereconstrueerd met behulp van een
    http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:2MgaHPMcfVYJ:www.foondump.nl/forum/viewtopic.php%3Fp%3D3625%26sid%3D862b48e435c6514149dbebdaafb9c2d4+site:foondump.nl/forum+barclays&cd=1&hl=nl&ct=clnk&gl=nl&lr=lang_nl|lang_en][u]kopie[/u
    daarvan in de Google cache. [/size][/color]

    150

    Het is Google toch gelukt:

    [quote]Google en NS lanceren nieuwe ov-planner

    Internetbedrijf Google heeft in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen en het Amsterdamse vervoersbedrijf GVB de dienst Google Transit in Nederland gelanceerd.

    Daarmee kunnen reizigers via Google hun reis met het openbaar vervoer voorbereiden. Dat heeft Google vandaag bekendgemaakt.

    Reizigers kunnen de routes en dienstregelingen van alle NS-treinen in Nederland en van alle trams, metro’s, bussen en veerponten van het GVB in de regio Amsterdam zien op Google Maps. Gebruikers van Google Maps kunnen door de toevoeging van Transit hun reis van deur tot deur via internet plannen. „We streven ernaar om alle ov-bedrijven in Nederland op te nemen in Transit”, zei directeur Pim van der Feltz van Google Benelux.

    De Nederlandse Spoorwegen maakten bekend dat zij nu voor het eerst de actuele reisinformatie beschikbaar stellen aan derden, waardoor bijvoorbeeld storingen meteen meegenomen worden. Tot nu toe werd alleen de dienstregeling gedeeld.

    NRC - Nieuws, achtergronden en onderzoeksjournalistiek][u]NRC Handelsblad - Internet & Media - woensdag 1 december 2010[/u
    [/quote]

    De NRC heeft dit vandaag overgenomen van het ANP maar iemand bij die krant had daar gisteravond al gekeken:

    [quote]Morgen lanceert Google zijn 9292-killer

    Morgen wordt Google Transit officieel gelanceerd in Nederland. Kan 9292ov nu opdoeken?

    We nemen de proef op de som met een hypothetische reis, van de Amsterdam Arena naar het Rotterdamse Feyenoord-stadion. Dit valt op:

    • Lopen duurt bij Google langer. Van de Arena naar station Bijlmer tien minuten, bij 9292ov zes minuten.
    • Treinen doen ze hetzelfde. Ze kiezen allebei dezelfde treinreis van een uur en een minuut.
    • Google ziet trams en bussen nog niet. Althans: alleen de NS en GVB zijn vooralsnog beschikbaar, waardoor ze ons een tweede trein in sturen. 9292ov adviseert wel de tram.
    • Google scoort punten met het kaartenmateriaal. Inzoomen tot op straatniveau en velen malen beter dan het ouderwetse kaartje van 9292ov.
    • Google is mobieler: het implementeerde de nieuwe dienst zelfs al in hun iPhone- en Android-applicaties. Er is een 9292ov-app, maar die werkt omslachtiger.
    • Oké, 9292ov doet iets terug omdat ze de prijzen van het trein- en tramkaartje erbij vermelden.
    Korte, voorbarige conclusie: Google heeft nog wat kinderziektes en is niet compleet zolang ze Arriva, Connection en andere vervoersmaatschappijen nog niet meenemen in hun advies. Vertrouw er dus vandaag nog niet op. Maar de kracht van Google ligt in hun kaarten en mobiele toepassingen en daarmee zijn ze beter voorbereid op de toekomst.

    Morgen lanceert Google zijn 9292-killer - NRC][u]beta.nrc.nl - 30 november 2010 om 22:52[/u
    [/quote]

    Webwereld ook vandaag en wel wat later dan bovengenoemd avondblad dat 's morgensvroeg al een bericht had. Het wilde kennelijk eerst extra informatie van andere deelnemers en een concurrent:

    [quote]9292 niet bang voor onvolledig Google Transit

    Reisinformatieleverancier 9292 maakt zich geen zorgen over de lancering van Google Transit voor Nederland. Transit is in samenwerking met alleen de NS en het Amsterdamse GVB.

    Google lanceert vandaag in Nederland Google Transit, een ov-reisplanner binnen Google Maps. Gebruikers van Google Maps kunnen hun reis met het openbaar vervoer plannen van deur tot deur door het icoontje voor bus of trein te gebruiken. Transit werkt op zowel de computer als de mobiele telefoon. Alleen de NS en het Amsterdamse vervoersbedrijf GVB werken mee met Google. Andere vervoersbedrijven volgen binnnenkort in Transit, belooft een Google-woordvoerder. Voor busreizigers in heel Nederland, uitgezonderd Amsterdam, biedt Google Transit echter vooralsnog geen oplossing.

    NS-API

    De NS zal binnenkort voor het eerst ook actuele reisinformatie aanleveren, zodat bij de routeplanning ook storingen worden meegenomen. Dat gebeurt niet alleen aan Google maar ook via een API, waar webontwikkelaars gebruik van kunnen maken. Tot nu toe hield de NS de data voor zichzelf vanwege beveiligingskwesties en kwaliteitsbewaking.

    Kannibaliseren

    Reisinformatieleverancier 9292, opgezet door alle ov-bedrijven samen, is nog niet bang voor de concurrentie van Google, vertelt woordvoerder Aarnout Mijlijng. “Google Transit is eerder een versterking van het hogere doel om meer mensen in het OV te verleiden.”

    “Of wij bang zijn voor het kannibaliseren van gebruikers van 9292ov.nl? Nee, groepen komen en gaan. Het is aan de reiziger die bepaalt wat hij het prettigst en handigst vindt; thuis en onderweg. Het draait tenslotte om een tevreden reiziger.”

    Mijling verwacht dat Google Transit andere groepen weet te bereiken dan 9292. “Zo zullen nieuwe groepen reizigers zoals filerijders, zakelijke rijders en recreanten die nooit eerder 9292 en andere OV-sites bezocht hebben, sneller in contact komen met het OV.” 9292 werkt overigens al langer samen met Google door alle 54.000 haltes in Nederland zichtbaar te maken op Google Maps, lijnen per halte te tonen en vertrekwijzers per halte te bieden.

    Connexxion in januari

    Vervoersbedrijf Connexxion is verbolgen over de vroege lancering van Transit. Het zegt al zijn eigen reisinformatie nu aan het testen te zijn. “We verwachten in januari onze gegevens aan Transit toe te voegen”, aldus de Connexxion-woordvoerder. “We zijn overvallen door de vroege lancering van deze dienst door Google. Er is sprake van een gebrek aan regie.”

    Vervoersbedrijven Veolia en Arriva konden woensdag nog niet zeggen wanneer hun reisinformatie in Google Transit beschikbaar komt. Overigens heeft Google de weergave van zijn routeplanner op zijn Maps-dienst nog niet bijgewerkt; heel Nederland is nog blanco op de Europese kaart. Ook is Amsterdam niet aangegeven met een geel icoontje, wat bij andere gecoverde steden in Europa wel het geval is.

    http://webwereld.nl/nieuws/67978/9292-niet-bang-voor-onvolledig-google-transit.html][u]Webwereld - Nieuws - woensdag 1 december 2010[/u
    [/quote]

    Cool, je merkt niets aan die woordvoerder van 9292, terwijl er toch van alles speelt:

    [quote]9292 wellicht buitenspel bij vrijgeven OV-data

    Minister Eurlings wil dat de openbaar vervoersinformatie niet meer automatisch via 9292ov wordt verspreid. Of dit gaat gaat gebeuren is nog maar de vraag.

    In een brief aan de Tweede Kamer schrijft demissionair minister van Verkeer en Waterstaat, Camille Eurlings, dat de openbaar vervoersinformatie niet meer automatisch verspreid kan worden via 9292ov. Vanaf 2011 worden deze gegevens openbaar beschikbaar gesteld via een nog op te richten Nationale Databank Openbaar Vervoergegevens (NDOV). Uit de resultaten van een externe audit blijkt dat het beheren van deze database niet automatisch gegund kan worden aan 9292ov.

    De NDOV moet net zo gaan werken als de bestaande Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) en daar deels mee gaan samenwerken. Het is de bedoeling dat in de toekomst op basis van actuele data van beide databanken uiteindelijk “door marktpartijen betere actuele adviezen aan reizigers geven worden”. Dit zou in 2015 een feit moeten zijn.

    Omdat de opdracht voor het beheer van de database aanbesteed moet worden zou een zogenaamde onderhandse gunning aan 9292 juridisch niet mogelijk zijn. Maar of dat klopt is volgens 9292ov nog maar zeer de vraag. “Het staat ter discussie”, legt een woordvoerder uit. De brief van de minister houdt volgens hem niet in dat dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren. “Het is nog maar de vraag wat de Kamer hier van vindt.” Op dit moment onderzoekt 9292ov of de stellingname van de minister klopt.

    9292 wil beheer database houden

    Het ministerie van Verkeer en Waterstaat stelt desgevraagd niet in te zien welk bezwaar de Kamer tegen de brief van Eurlings zou hebben. De Kamercommissie van Verkeer en Waterstaat ziet dat duidelijk anders. “Als ik het ministerie was, zou ik dat ook zeggen”, reageert Leonie Tijdink, adjunct-griffier van de Kamercommissie. In september staat het onderwerp op de agenda van de commissie. “Dan zullen we zien of de Kamer het eens is met de mening van de minister.”

    9292 wil zelf graag de controle over de databank van openbaar vervoersgegevens houden. De woordvoerder wijst erop dat 9292 al 18 jaar ervaring heeft met het beheren en verspreiden van deze gegevens. “Het kunstje dat we al 18 jaar doen willen we blijven doen.” Volgens 9292 is het niet zo simpel om een dergelijke dienst in de lucht te houden. “Elke dag werken zo’n 25 ict’ers aan de site. Het is een illusie om te denken dat het gaat om het inpluggen van twee stekkers.” In totaal zijn er 90 man werkzaam bij 9292ov.

    ‘Geen monopolist’

    9292 ergert zich ook aan de veel gehoorde claim dat de organisatie als monopolist over de data kan beschikken en dat de service daardoor gebrekkig zou zijn. “Iedereen kan al 18 jaar een website beginnen met dezelfde gegevens”, legt de woordvoerder uit. “Dat wij een monopolie zouden hebben wil ik met klem afwijzen.” Het enige verschil tussen 9292 en een andere aanbieder van dezelfde gegevens is dat 9292 gefinancierd wordt door de gemeenschappelijke openbaar vervoerbedrijven. Dit gebeurt om te garanderen dat de informatie publiekelijk beschikbaar is.

    De kritiek op het functioneren van de website en de mobiele applicaties van de dienst door sites als Bright en GeenStijl wordt ontweken door de woordvoerder. Hij ziet dit eerder als “gratis advies” en stelt dat alle commentaar welkom is. “De vraag is: is het alleen maar geklaag of is het werkelijk inhoudelijk”, vraagt hij zich retorisch af. Ook zouden veel voorgestelde veranderingen eerder ‘nice to have’ zijn dan een noodzakelijke verbetering aan het bestaande systeem.

    http://webwereld.nl/nieuws/66477/9292-wellicht-buitenspel-bij-vrijgeven-ov-data-.html][u]Webwereld - Nieuws - maandag 5 juli 2010[/u
    [/quote]

    Het bovenstaande werd meteen ook maar doorgeplaatst naar het eigen
    http://9292ov.wordpress.com/][u]9292ov-blog[/u

    • “Achtergrond- en persinformatie”. Waar ook op kritiek van weer andere partijen wordt gewezen:

    [quote]Databank OV-reisinformatie is een ‘megalomaan project’

    De bedoeling van de databank NDOV is dat er actuele reisinformatie beschikbaar komt voor alle leveranciers van dergelijke informatie. En actueel oftewel real time wil zeggen: inclusief informatie over vertragingen en verstoringen. De overheid verzamelt deze gegevens en stelt ze – tegen betaling van de verstrekkingskosten – beschikbaar aan alle marktpartijen die ze willen gebruiken voor het medium waarmee ze reisinformatie aan hun klanten willen geven: een mobieltje, een Tomtom, het bedrijfsintranet, enzovoort. Uiteindelijk worden de gegevens mogelijk gekoppeld aan de al bestaande Nationale Databank Wegverkeersgegevens. Alle ‘mobilisten’ kunnen dan in één oogopslag zien waar meer vertraging te verwachten is, op de weg of op het spoor.

    De overheid zal het opzetten van het NDOV aanbesteden, meldde minister Eurlings van Verkeer in juni aan de Kamer. Vervoerders worden verplicht actuele gegevens te leveren aan deze nieuwe databank. Om dit mogelijk te maken is het Besluit personenvervoer alvast met ingang van 1 januari 2011 gewijzigd.

    Maar vervoerders leveren nu al op vrijwillige basis hun vervoergegevens aan OV Reisinformatie, alias 9292ov, de databank en informatieleverancier waar ze gezamenlijk aandeelhouder van zijn. De organisatie maakt daarvan zo’n 120 miljoen reisadviezen per jaar. Niets mis mee, maar de overheid wil nu een stap verder, legt projectleider Michiel Beck van het ministerie van Verkeer en Waterstaat uit. ‘Het gaat nu nog om statische reisinformatie, terwijl in het NDOV dynamische informatie moet komen. De vervoerders hebben eerder een businessvoorstel voor de database opgesteld dat neerkwam op het actualiseren van 92920v, en dat was onvoldoende.’ Vandaar Eurlings’ keuze voor aanbesteding. Vreemd eigenlijk, gezien het bestaan van GOVI (zie laatste alinea).

    Kritiek

    Reizigersvereniging Rover organiseerde onlangs een bijeenkomst over het onderwerp, waar harde kritiek op het NDOV-plan te horen was. Zo vindt Rover-voorzitter Michael van der Vlis dat er bij de adviezen van 9292ov weliswaar redelijk vaak iets mis gaat, maar hij noemde het een keuze van ‘een stel neoliberale mafkezen’ om dit hele project aan te besteden. ‘Dat betekent vijf jaar vertraging en kapot maken wat er al is.’ Bijna nog erger vindt hij dat er op deze manier 100 miljoen euro aan ‘maatschappelijk kapitaal’ – zoveel is er de afgelopen achttien jaar aan 9292ov besteed – wordt weggegooid. Bovendien wordt de ‘informatieketen’ doorbroken als het tot een NDOV komt, er ontstaat een scheiding tussen de database en de partijen die informatie aan de klant gaan leveren. ‘De overheid heeft kennelijk niets geleerd van de scheiding tussen ProRail en NS.

    Waarom vermijd je zo’n breuk niet, waarom maak je van 9292ov geen rijksdienst?’

    KNV-directeur Ad Toet is zo mogelijk nog kritischer. Hij vreest vooral dat de overheid zich gigantisch aan het project gaat vertillen: ‘Het is een megalomaan project, in vergelijking hiermee is de OV-chipkaart eenvoudig.’ Je hebt het namelijk niet over een database met een beheersbare en redelijk voorspelbare gegevens op basis van alle dienstregelingen van alle vervoerbedrijven, stelt hij, maar over een ‘enorm en vluchtig geheel van informatie’ dat nauwelijks te beheersen is.

    Bovendien betwijfelt Toet zeer of er wel marktpartijen geïnteresseerd zijn in het aan de consument uitleveren van deze informatie. ‘Reisinformatie is een kostenpost, er is geen droog brood mee te verdienen.’ Zijn advies aan de overheid is helder: ‘Hou ermee op, het is nog niet te laat.’

    […]

    http://9292ov.wordpress.com/2010/09/17/cs-online-databank-ov-reisinformatie-is-een-‘megalomaan-project’/][u]Blog Over 9292 | versie 1.0 - 17 september 2010[/u
    [/quote]

    De bewuste nummers van het tijdschrift zullen met enige maanden vertraging online gezet worden, anders verdient
    http://www.ovmagazine.nl/][u]OV-Magazine[/u
    niets aan de abonnementen, maar uit de kopjes boven de achtereenvolgende aankondigingen is wel op te maken hoe het verder liep:

    [quote]9292 gepikeerd over nationale databank

    Reisinformatiegroep 9292 is niet blij met het voornemen van het ministerie van Verkeer en Waterstaat om één nationale databank voor ov-informatie op te zetten. 9292 is nu de belangrijkste leverancier van informatie in het openbaar vervoer en ziet die positie aangetast als de overheid daarin een rol gaat spelen. [/quote]

    [quote]Reisadvies 9292 blijft gratis en wordt actueel

    De reisadviezen via www.9292ov.nl blijven gratis en worden volgend voorjaar uitgebreid met de actuele reisinformatie van alle vervoerbedrijven, dus ook van NS. Die twee garanties heeft staatssecretaris Huizinga van Verkeer en Waterstaat gistermiddag gegeven aan de Tweede Kamer. [/quote]

    [quote]9292 legt zich neer bij NDOV

    Is de Nationale Databank Openbaar Vervoergegevens een ‘megalomaan project’ van een stel ‘neoliberale mafkezen’ op Verkeer en Waterstaat om 9292 ‘kapot te maken’? Of wordt de NDOV een onuitputtelijke bron voor actuele reisinformatie, ook beschikbaar via nieuwe marktpartijen als Google en TomTom? De stand van zaken.[/quote]

    En nog een bezoeker van dit forum die een duit uit het zakje haalt:

    [quote]OV databank kan goedkoper

    De geplande nationale OV databank waar het ministerie van Verkeer en Waterstaat aan werkt kan goedkoper in de markt worden gezet. Het ministerie zelf meent dat voor de ontwikkeling van de databank een budget van 5 tot 8 miljoen euro nodig is.

    Volgens Stefan de Konink van openOV bestaat er een reële mogelijkheid om de databank goedkoper te ontwikkelen als gebruik wordt gemaakt van bestaande opties. Zo is er al de databank 9292ov, dat alle OV-gegevens beheert en realtime informatie voor displays levert bij diverse haltes. Ook GOVI, Grenzeloze Openbaar Vervoer Informatie, biedt mogelijkheden. De Konink denkt dat met name de infrastructuur van GOVI gebruikt kan worden voor de nieuwe nationale databank voor het OV.

    Omdat voor de nationale databank een fors bedrag gebudgetteerd staat, zal er een aanbesteding komen. OpenOV wil hier aan mee doen. 9292ov denkt ook over deelname na, maar is in ieder geval niet blij met het initiatief voor een nationale databank omdat een eigen business case door het ministerie werd afgewezen.

    Samenvatting van “Een TomTom voor treinreizigers” in
    http://www.binnenlandsbestuur.nl/vakgebieden/digitaal-bestuur/een-tomtom-voor-treinreizigers.335626.lynkx][u]Digitaal bestuur[/u
    (oktober 2010)[/quote]

    Link:
    Transit – Google Maps][u]Google Transit[/u

    Link:
    http://www.rijkswaterstaat.nl/actueel/nieuws_en_persberichten/2009/juli_2009/huizinga_en_eurlings_actuele_reisinformatie_altijd_beschikbaar_vanaf_2015.aspx][u]Nationale Databank Openbaar Vervoergegevens (NDOV)[/u

    151

    Uit de
    http://www.foondump.nl/forum/viewtopic.php?p=3644#3644][u]posting[/u
    hiervoor, over actuele reisinformatie:

    Reisinformatie? Apps!

    Apps? API!

    API? Een ‘application programming interface’ die de actuele vertrektijden en storingen beschikbaar moet stellen voor programmeurs en webontwikkelaars.

    Tot nu toe hield bijvoorbeeld Nederlandse Spoorwegen de data voor zichzelf en in
    Een soort van antwoord van de NS – alper.nl]kleinere
    [u]kring[/u ergerde men zich dan ook groen en geel [1] aan de opstelling van de NS. Maar die is nu om, de NS zal naar verluidt binnenkort voor het eerst ook actuele reisinformatie aanleveren, “via een NS-API”. Hoeveel de afspraken met Google daaraan bijgedragen hebben weet je niet.

    En voor wat hoort wat:

    [quote]Afschaffing spoorboekje in gedrukte vorm

    Advies

    NS Reizigers heeft de consumentenorganisaties in het Locov advies gevraagd over de voorgenomen afschaffing van het papieren spoorboekje.

    De consumentenorganisaties zetten in hun advies enkele kanttekeningen bij de overwegingen van NS en zien pas mogelijkheden voor afschaffing wanneer er goede alternatieven zijn.

    http://www.locov.nl/actueel/publicaties/locov2010160adviespdf.aspx][u]LOC-OV - Home - Actueel - Publicaties - Publicatie | 18-10-2010[/u
    [/quote]

    De Nederlandse Spoorwegen, nee he:

    Brief terug:

    [quote]

    NS Reizigers

    Directie

    Hoofdgebouw IV
    Laan van Puntenburg 100
    Postbus 2025
    3500 HA Utrecht
    Nederland
    wvwv.ns.nl

    Aan de vertegenwoordigers van
    consumentenorganisaties in het LOCOV

    Datum 25 oktober 2010

    Ons kenmerk CC/PA/WS-554

    Onderwerp Besluit afschaffing gedrukt spoorboekje NS

    Telefoon 030-235 78 39

    Telefax

    E-mail Wietze.Smid@ns.nl

    Geachte vertegenwoordigers van de consumentenorganisaties,

    Op vrijdag 15 oktober jl. ontvingen wij van u het advies over afschaffing van het spoorboekje in gedrukte vorm. Dank voor uw heldere advies over dit onderwerp. In deze brief geven wij onze reactie en toelichting op de door u geschreven adviespunten en informeren wij u over de besluiten die wij naar aanleiding hiervan hebben genomen.

    Besluit

    U adviseert negatief op ons voorstel het spoorboekje in gedrukte vorm af te schaffen. Hierbij gaat u vooral in op de kwestie dat de informatiebehoefte thuis zonder een gedrukt spoorboekje alleen langs digitale of telefonische weg wordt voorzien.

    Naar uw mening houdt NS hiermee ten onrechte geen rekening met de groep niet-internet gebruikers. Het is ons doel om onze reizigers te allen tijde van actuele reisinformatie te voorzien. Dit past in de trend om reisinformatie steeds meer actueel aan te bieden. We zien een duidelijke behoefte bij onze klanten om steeds actuelere en op individuele behoefte toegesneden reisinformatie te raadplegen.

    …[/quote]

    Je hebt geen internet of je kan geen internet, daarom:

    [quote]…

    Daarom besluiten wij conform voorstel: het spoorboekje in gedrukte vorm wordt afgeschaft.

    Echter, mede gehoord hebbende uw vrees dat er wellicht door het afschaffen van het spoorboekje reizigers tussen ‘wal en schip’ vallen, zullen we naast bovengenoemde reisinformatiemiddelen nog twee additionele middelen aanbieden.

    NS zal een digitaal spoorboekje beschikbaar stellen via de website www.ns.nl. Dit digitale spoorboekje zal een paar maal per jaar worden geactualiseerd en daarmee actueler zijn dan het gedrukte spoorboekje.

    …[/quote]

    Daarnaast, tegen betaling:

    [quote]…

    Daarnaast willen we klanten de mogelijkheid bieden om tegen betaling, een geprinte versie van het digitale spoorboekje op vragen bij de klantenservice van NS.

    We zijn ervan overtuigd dat we hiermee een palet aan reisinformatiemiddelen aanbieden waarlnee al onze typen reizigers zowel thuis, als onderweg, als op het station en in de trein van actuele reisinformatie kunnen worden voorzien zonder dat drempels worden ervaren bij het vergaren van deze actuele reisinformatie.

    Wat betreft uw vraag over het ter beschikking stellen van gegevens het volgende. NS is uiteraard bereid om gegevens over de dienstregeling beschikbaar te stellen aan derden. Zo levert NS inmiddels actuele vertrektijden aan 9292. Daarnaast ondersteunt en onderschrijft NS de oprichting van het ND-OV.

    NS benadrukt het feit dat een gedrukt spoorboekje geen actuele reisinformatie levert en dus niet te allen tijde de juiste, actuele informatie bevat voor de reiziger. Wij adviseren externe partijen daarom nadrukkelijk dergelijke statische informatie niet te gebruiken voor een alternatief spoorboekje.

    Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

    Met vriendelijke groet,

    Jacques Huberts
    Directievoorzitter NSR

    http://www.locov.nl/Images/Locov%202010-168%20Besluit%20afschaffen%20papieren%20spoorboekje_tcm311-289183.pdf][u]LOC-OV - Besluit afschaffing gedrukt spoorboekje NS -25-10-2010[/u
    [/quote]

    Loc-ov tevreden; alleen correspondeert een en ander niet geheel met wat ons net is toevertrouwd - o.a. het woord “betaling” is weggevallen:

    [quote]Afschaffen papieren spoorboekje

    Besluit

    N heeft onlangs besloten de papieren versie van het spoorboekje niet meer in gedrukte versie uit te brengen. NS is van mening dat er voldoende informatiekanalen, waaronder internet, zijn.

    Om gebruikers van het spoorboekje zonder internet tegemoet te komen biedt NS de mogelijkheid via klantenservice een print van het spoorboekje te bestellen.

    NS volgt met het aanbieden van de print het advies van de consumentenorganisaties in het Locov op. Zij drongen aan op een goed alternatief voor mensen zonder internet.

    http://www.locov.nl/actueel/publicaties/locov2010168besluitafschaffenpapierenspoorboekjepdf.aspx][u]LOC-OV - Home - Actueel - Publicaties - Publicatie | 01-11-2010[/u
    [/quote][size=7][/size]

    Update dd. 13 december 2010: “En het geschiedde in die dagen …”

      [img]http://img195.imageshack.us/img195/9281/voorheteerstinhonderdja.gif[/img]
      [size=9][1] de huisstijlkleuren die N.V. Nederlandse Spoorwegen aanhoudt:
      • blauw (Pantone 288)
      • groen (Pantone 321)
      • geel (Pantone 123)
      • rood (Pantone 200)
      • lichtblauw (Pantone 2925)
      • grijs (Pantone 408)
      bron: http://users.ncrvnet.nl/hstol/ns.html
    [/size]
    152

    Wie kent ze niet, "
    Google Doodles][u]Doodles[/u
    : Holiday and event logos - Google style! … commemorating holidays and events around the world."    :

        [img]http://www.foondump.nl/uploads/1/g250000gle.gif[/img]
    Persbericht College bescherming persoonsgegevens (CBP) vandaag:

    [quote]Last onder dwangsom voor Google wegens schending privacywetgeving

    Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft Google een last onder dwangsom opgelegd. Uit onderzoek van het CBP blijkt dat Google door middel van Street View auto’s twee jaar lang systematisch en buiten medeweten van de betrokkenen het unieke nummer (het MAC-adres) van ruim 3,6 miljoen wifi-routers heeft vastgelegd in combinatie met de berekende locatie van de wifi-router. MAC-adressen in combinatie met een berekende locatie zijn in deze context persoonsgegevens omdat de gegevens informatie kunnen verschaffen over de houder van de wifi-router.

    Het CBP stelt ook vast dat Google met dezelfde Street View auto’s inhoudelijke communicatiegegevens (zogeheten ’payload data’) heeft verzameld. Uit het onderzoek blijkt dat deze informatie persoonsgegevens bevat, zoals emailadressen, medische gegevens en informatie over financiële transacties.

    In de last onder dwangsom wordt Google onder meer gesommeerd om binnen drie maanden de betrokkenen zowel offline als online te informeren over de verzameling van gegevens over wifi-routers met Street View auto’s door Google ten behoeve van zijn geolocatiedienst. Bovendien moet Google binnen drie maanden een online opt-out mogelijkheid aanbieden waarmee mensen zich kunnen verzetten tegen de verwerking van gegevens over hun wifi-routers.

    Als Google de in de last genoemde maatregelen niet binnen de gestelde termijnen neemt, is het een dwangsom verschuldigd die kan oplopen tot maximaal een miljoen euro. Voorts moet Google de in Nederland verzamelde payload data binnen vier weken vernietigen.

    http://www.cbpweb.nl/Pages/pb_20110419_google.aspx][u]CBP - CBP Nieuws - 19 april 2011[/u
    [/quote]
    Ok, de aangetekende
    http://www.cbpweb.nl/downloads_pb/pb_20110419_brief_google_lod.pdf]brief
    en het [u]rapport[/u van het onderzoek gelezen. Een paar pietluttige details? Op gegeven moment krijgen we als publiek uitleg bij wat de onderzoekers wisten op te vissen uit de verzamelde gegevens op een van Google opgeëiste harde schijf, afkomstig van zo’n Streetview-auto:

    Hoofdletters in een e-mailadres, Jan@bedrijfsnaam.nl, altijd wat onwennig. Gegoogeld bij het bedrijf-in-overtreding, het is toegestaan:

    [quote]Syntax

    The format of email addresses is formally defined in RFC 5322 (mostly section 3.4.1) and by RFC 5321. An email address is a string of a subset of ASCII characters separated into 2 parts by an “@” (at sign), a “local-part” and a domain, that is, local-part@domain.

    The local-part of the email address may use any of these ASCII characters:

    • Uppercase and lowercase English letters (a–z, A–Z)
    The local-part is case sensitive, therefore JSmith@example.com specify different mailboxes.[/quote]
    In het Engels gewoon “email” trouwens, geen probleem met “email is een glasachtige, ondoorzichtige of transparante laag”.

    Dan, wat zijn datum en tijdstip waarop een willekeurige foto genomen werd? Deze
    02092008679 | Emerce | Flickr][u]foto[/u

    • met ook hier weer alle nullen van een uit de hand gelopen opgelegde dwangsom - van de entree van Google Nederland in Amsterdam bevat zgn. metadata:
        [img]http://www.foondump.nl/uploads/1/exif.gif[/img]
    Het Streetview-materiaal niet: [quote]Google will not reveal the date for privacy and security reasons.[/quote] Zo'n Streetview-plek als http://maps.google.nl/maps?f=q&source=embed&hl=nl&q=Texelplein,+Amsterdam+1025+Amsterdam,+Noord-Holland&sll=52.374866,4.89928&sspn=0,359.985387&ie=UTF8&geocode=FepyHwMddypLAA&split=0&t=h&layer=c&cbll=52.392659,4.926017&panoid=ChXNcVJTbEdUzvNf3YKm-w&cbp=13,323.32,,0,1.69&hq=&hnear=Texelplein,+Stadsdeel+Noord,+Amsterdam,+Noord-Holland&ll=52.398373,4.930158&spn=0,0.027938&z=14][u]deze[/u geeft wel een idee van wanneer die vastgelegd werd door Google maar was het juni 2008? Zou goed kunnen, het onderzoeksrapport:

    [quote]Het verkregen bestand bestaat uit packets, dat wil zeggen, informatie die ingedeeld is om zo slim mogelijk vervoerd te worden over een (packet-switched) internet. Een packet bestaat uit twee soorten informatie. Controle-informatie en inhoud, vergelijkbaar met een brief (payload) in een envelop (informatie zoals afzender en bestemming).
    In het bestand met alle in Nederland verzamelde payload data dateert het eerste packet van 7 maart 2008. Het laatste packet dateert van 29 april 2010. In totaal heeft Google gedurende 451 dagen gegevens verzameld in Nederland.[/quote]
    Hetgeen door Google tegenover het CBP werd bevestigd:

    Het rapport in een noot over deze zgn. MAC-adressen:

    Niet eenvoudig? Veel mensen zullen zich herinneren dat bijvoorbeeld het internet-via-de-kabel-abonnement in het verleden gebonden was aan het MAC-adres van die ene PC die toegestaan werd door de provider. Toch een netwerk met een router was mogelijk omdat de beheerpagina in de router aanbood een bestaand MAC-adres van een andere machine als zijnde het eigen MAC-adres door te geven:

        [img]http://www.foondump.nl/uploads/1/3-com.gif[/img]
    153

    “CBP heeft Google een last onder dwangsom opgelegd” - update 21-4-2011:

    [list=1]

  • De eersten zullen de laatsten zijn …

    Ahum, het maximum van de “last onder dwangsom” was wel “€ 250.000,- (zegge: twee honderd en vijftigduizend euro)” maar “per maatregel”:

    [quote]Last onder dwangsom

    Naar aanleiding van de hierboven genoemde overwegingen legt het CBP Google Inc. en Google Netherlands B.V. de volgende last onder dwangsom op en sommeert het de volgende maatregelen te treffen:

    [list=1]

  • De verzamelde SSID’s onomkeerbaar te wissen door deze ten minste drie maal te overschrijven met verschillende patronen.

  • Betrokkenen zowel offline als online conform artikel 34 Wbp te informeren over de verzameling van gegevens over wifi-routers met Street View auto’s door Google ten behoeve van de Google GLS. In dat verband dient Google de betrokkenen tevens te informeren over de mogelijkheid middels een opt-out verzet aan te tekenen tegen het verwerken van gegevens over de wifi-routers van betrokkenen.

    Bovengenoemde informatie dient online te worden verstrekt door een advertentie te plaatsen op ten minste vier nieuwssites op internet, te kiezen uit de tien best bezochte Nederlandstalige nieuwswebsites én op een goed zichtbare en voor de betrokkenen goed bereikbare plaats op de Nederlandstalige website van Google.

    Bovengenoemde informatie dient offline te worden verstrekt op één van de volgende door Google te kiezen methoden:

    [list=a]

  • een advertentie van minimaal een halve pagina in ten minste twee landelijke dagbladen met een zo groot en divers mogelijk bereik; of

  • een advertentie van minimaal een halve pagina in ten minste negen regionale dagbladen met een zo groot en divers mogelijk bereik.
  • Een online opt-out mogelijkheid aan te bieden waardoor alle betrokkenen te allen tijde kosteloos en effectief verzet kunnen aantekenen tegen de verwerking van gegevens over de wifi-routers van de betrokkenen.
  • De verwerking van gegevens over wifi-routers bij het CBP te melden conform artikel 27 en 28 Wbp en het Meldingsbesluit Wbp.Indien u niet aan deze last voldoet, dan bent u vanaf de begunstigingstermijn per maatregel een dwangsom verschuldigd van € 5.000,- (zegge: vijf duizend euro) per dag dat niet aan de last is voldaan. Het bedrag waarboven geen dwangsom meer wordt verbeurd, is bepaald op € 250.000,- (zegge: twee honderd en vijftigduizend euro) per maatregel.[/quote] Plakkertje erover:
      [img]http://www.foondump.nl/uploads/1/plakkertje.png[/img]
  • Het CBP heeft vandaag maar wel een nieuwe, geanonimiseerde versie van het rapport online gezet. Omdat in de vorige versie uit de voorbeelden van de door Google gemaakte inbreuk op het omgaan met persoonsgegevens nog http://webwereld.nl/nieuws/106433/privacywaakhond-cbp-schendt-privacy.html][u]opgegemaakt[/u kon worden wie het betrof.

    Bij het redigeren van de nieuwe versie van het CBP-rapport is iets misgegaan, de versie van dinsdag j.l. had in de 'Document Properties’:

    [quote]Title: Onderzoek CBP naar de verzameling van Wifi-gegevens met Street View auto’s door Google
    Author: CBP[/quote]
    De bijgewerkte
    http://www.cbpweb.nl/downloads_rapporten/rap_2011_google.pdf][u]versie[/u
    heeft in plaats daarvan:

    [quote]Title: Assessment of specific points of law, categories of data and data processing
    Author: mw. drs. H. Brouwer LL.B.[/quote]
    LL.B.?
    Bachelor of Laws - Wikipedia][u]Bachelor of Laws[/u
    .

    En het is ook niet de eerste keer dat een document bij het CBP abusievelijk zo gelabeld wordt. Met ‘quotes’
    Google][u]zoeken[/u
    op “Assessment of specific points …” enz. leidt naar nog een ander document van het CBP:

    [quote]VOORLOPIGE BEVINDINGEN

    Onderzoek CBP ‘Geen Stijl IP-checker’ op www.geencommentaar.nl[/quote]
    In de verte eveneens een “Assessment of specific points of law, categories of data and data processing” maar toch ook heel concreet onderzoek. Deze keer niet naar het omgaan met MAC-adressen maar naar verzamelde IP-adressen:

    [quote]Conclusie

    De verzameling en verstrekking van persoonsgegevens via de “Geen Stijl IP Checker”door de heer Berculo is in strijd met artikel 33 Wbp, als ook met de artikelen 6 en 8 Wbp. De heer Berculo dient de verzamelde IP-adressen met onmiddellijke ingang te vernietigen en de verstrekking aan derden eveneens met onmiddellijke ingang te beëindigen. Tevens dient de heer Berculo zijn elektronische en fysieke contactgegevens te vermelden op de website.[/quote]

  • Een 'diff' van beide rapporten laat inderdaad zien dat er wat aan tekst weggenomen is, bijv. op blz. 16:

    Alleen heeft zij, de organisatie die in overtreding was, Google Inc., het niet opnieuw geïndexeerd en wordt bij de zoekresultaten nog een ‘snippet’ van de vorige versie getoond:

    [quote][color=#3700C1]
    Google][u]Onderzoek CBP naar de verzameling van Wifi-gegevens met Street …[/u

    • [ Translate this page ][/color]
      File Format: PDF/Adobe Acrobat
      Een voorbeeld van een MAC-adres is: 00-1F-3F-D7-3C-58. Het MAC-adres van een wifi-router. (een internet access point) wordt BSSID genoemd.29 …
      www.cbpweb.nl/downloads_rapporten/rap_2011_google.pdf[/quote]
      Met daarin nog zo’n gewraakt MAC-adres, “… forwarded by the Kismet drone”, dat je vervolgens bijvoorbeeld
      Samy Kamkar - advanced geolocation (physical address from router exploitation)]hier
      of [u]hier[/u kan opvragen.
  • de output van het ene hiervoor genoemde script wordt ook http://www.google.com/search?q=%22%22accuracy%22:24.0%7D%22+nl&hl=en&prmd=ivns&filter=0][u]gecached[/u door Google, de 'postal_code' die het CBP-rapport in de voorbeelden ook als resultaat geeft zie ik daarin niet terug.

    Huisnummer(reeksen) zijn dan na dinsdag in het CBP-rapport verder geanonimiseerd, in de output van dit script in de openbare
    http://www.cbpweb.nl/downloads_pb/pb_20110419_brief_google_lod.pdf][u]kopie[/u
    van de brief aan Google weer niet:

    [quote]9 Voor de commando’s voor het bevragen van de Google GLS middels JSON heeft het CBP aan de hand van de uitleg op de website van Google API, onderstaand voorbeeld uitgewerkt:
    $ cat /tmp/post.5032
    {“version”:“1.1.0”, “host”:“maps.google.com”, “request_address”: true, “address_language”:“en_GB”, “wifi_towers”: [{“mac_address”:“”, “signal_strength”: -72, “age”: 0}]}
    $ curl -X POST -d @/tmp/post.5032 http://www.google.com/loc/json
    het antwoord van de Google server luidt:
    {“location”:{“latitude”:51.9108478, “longitude”:4.4977291, “address”:{“country”:“The Netherlands”, “country_code”:“NL”, “region”:“South Holland”, “county”:“Rotterdam”, “city”:“Rotterdam”, “street”:“Halfrond”, “street_number”:“27”}, “accuracy”:36.0}, “access_token”:“”}.[/quote]
    De punt aan het eind is van het CBP, de spaties van mij, anders gaat de afbreekroutine van dit forum bokken, maar verder geeft “noot 9” op “blad 6” van de brief genoeg houvast om het met dezelfde parameters na te gaan doen:

    [quote]data = “{”“version”“:”“1.1.0"”,““host””:““maps.google.com””,““request_address””:true,““address_language””:““en_GB””," _
    ------+ “”“wifi_towers”“:[{”“mac_address”“:”“00-1F-3F-D7-3C-58"”,““signal_strength””: -72,““age””: 0}]}"
    [/quote]

    [quote]With CreateObject(“Pocket.HTTP”)
    —.Method = “POST”
    —.Headers.Create “Content-Type”, “text/plain”
    —url = “https://www.google.com:443/loc/json”
    —Wscript.Echo .GetResponse(url, data).String
    End With[/quote]
    Dan komt terug:

    [quote]“latitude”: 51.9108478
    “longitude”: 4.4977291
    “country”: “The Netherlands”
    “country_code”: “NL”
    “region”: “South Holland”
    “county”: “Rotterdam”
    “city”: “Rotterdam”
    “street”: “Halfrond”
    “street_number”: “27”
    “accuracy”: 36.0[/quote]
    Output geformatteerd zoals die in Samy-“How I Met Your Girlfriend”-Kamkar’s
    Samy Kamkar - advanced geolocation (physical address from router exploitation)]webformulier
    dat het CBP gebruikte voor het onderzoek. Of diens gloednieuwe “android map”-[u]pagina[/u, maar ook in het resultaat daarvan zit niet de ‘postal_code’ die het CBP-onderzoeksrapport in de verschillende voorbeelden laat zien.

    • 154

    Er is er een jarig …


    Nu wij toch met z'n allen bijeen zijn:

      1919 flip-flop - elektronische schakeling die onthoudt of het nou 0 of 1 was, door de Schepper vergeten in die eerste week.

      Eccles-Jordan trigger circuit, later gedoopt als monostabiele multivibrator. De elektronicawereld is het pas na de oorlog flip-flop gaan noemen.

      Een flip-flop is een geheugenschakeling. Zonder deze schakeling geen werkende computer! Lang genoeg is dit simpele 'two-state-circuit' de enige methode om "aan" en "uit", "ja" of "nee", "true" or "false" gecontroleerd EN snel uit elkaar te houden, in ieder geval tot iemand per ongeluk de stekker eruit liep.


      1933 SPAM op de markt gebracht:

        A canned pork product made by the Hormel Foods Corporation. The labeled
        ingredients in the original variety of SPAM are chopped pork shoulder meat
        with ham meat added, salt, water, sugar and sodium nitrite. Halal SPAM for
        Muslim markets is made with turkey. The name "SPAM" was chosen in the
        1930s when the product, whose original name -- "Hormel Spiced Ham" --
        was far less memorable, began to lose market share.


      1949 geheugen - het uiterlijk van zo'n geheugeneenheid zweemt naar iets wat met bijenhouden te maken heeft. Een tijd lang hebben ze gedacht dat ze er waren:

        Computers werden pas echt krachtig vanaf het moment dat de processor
        in zijn eigen werktempo toegang kreeg tot een voldoende groot, vrij
        adresseerbaar magneetkerngeheugen.


      1957 FORTRAN - programmeertaal (FORmula TRANslator)

        PROGRAM HELLO
        WRITE(6,*) "Hello World!"
        END


      1959 COBOL - programmeertaal (COmmon Business Oriented Language)

        000100 IDENTIFICATION DIVISION.
        000200 PROGRAM-ID. HELLOWORLD.
        000300 DATE-WRITTEN. 02/05/96 21:04.
        000400* AUTHOR BRIAN COLLINS
        000500 ENVIRONMENT DIVISION.
        000600 CONFIGURATION SECTION.
        000700 SOURCE-COMPUTER. RM-COBOL.
        000800 OBJECT-COMPUTER. RM-COBOL.
        000900
        001000 DATA DIVISION.
        001100 FILE SECTION.
        001200
        100000 PROCEDURE DIVISION.
        100100
        100200 MAIN-LOGIC SECTION.
        100300 BEGIN.
        100400 DISPLAY " " LINE 1 POSITION 1 ERASE EOS.
        100500 DISPLAY "HELLO, WORLD." LINE 15 POSITION 10.
        100600 STOP RUN.
        100700 MAIN-LOGIC-EXIT.
        100800 EXIT.


      1960 bug - (hinderlijke) fout in computerprogramma's. Gebruik van de term wordt onder andere toegeschreven aan de vrouwelijke "Rear Admiral" Grace Hopper, die met anderen de taal COBOL ontwikkelde. Een dode mot tussen twee relaiscontacten verhinderde de goede werking van de door haar gebruikte computer.


      1963 ASCII - American Standard Code for Information Interchange met onder andere het ape(n)staartje. Niet weg te denken uit de computerwereld maar daar niet voor bedacht: benamingen van tekens als 'Bell' en 'Cariage Return' verraden de afkomst.

      Over het hierboven genoemde 'at'-symbool @, 64 in de ascii-lijst, "binair" 01000000, 'commat' of voluit "commercial at": in Engelssprekende delen van de wereld gebruikt bij het boekhouden, bijvoorbeeld in facturen voor de prijs per stuk, zoals bij ons "ad zoveel ..."


      1964 Bill Gates is nu 9 jaar


      1968 2001 - A Space Odyssey met in een hoofdrol de paranoïde boordcomputer (I-1=H, B-1=A, M-1=L) HAL 9000:

        I know I've made some very poor decisions recently, but I can give you my
        complete assurance that my work will be back to normal.


      1968 Intel - Andy Grove, Gordon Moore en Robert Noyce starten Intel. Door één van de oprichters werd in 1965 een voorspelling gedaan. Sindsdien de Wet van Moore die stelt dat het aantal transistors op een computerchip door de technologische vooruitgang elke 18 maanden verdubbelt.


      1970 database - 'relationeel database'-systeem, door IBM ontwikkeld. Met System R werd ook het immens belangrijke SQL geïntroduceerd, Structured Query Language.


      1971 UNIX - Dennis Ritchie en Kenneth Thompson van Bell Labs hebben het operating system UNIX af. Unix heeft een enorme invloed gekregen op de latere ontwikkelingen en blijkt ook nog eens uitermate tijdsbestendig. Evengoed is het als het ware terloops op nota bene een al afgedankte computer geschreven.

      De eerste versies werden informeel binnen Bell Labs, de researchafdeling van de Amerikaanse telefoniegigant AT&T verspreid maar al snel stond het ook op de operationele (mini)-computers waarmee de organisatie van de telefoondienst daadwerkelijk werd gerund.


      1972 C - programmeertaal eveneens geschreven door Dennis Ritchie


      1975 open source - Tiny BASIC is het eerste computerprogramma dat zichzelf expliciet tot open source-software bestempelde middels de zinsneden "All Wrongs Reserved" en "Copyleft" in de code


      1976 CP/M - operating system, naar beweerd wordt basis voor het toekomstige MS-DOS, waarin MS staat voor Microsoft. Werd geschreven door Gary Kindall. Zowel hij als Bill Gates leverden software voor de eerste - nu jarige - IBM-PC's. Niet hij maar Gates zou bovenaan Forbes' lijst terechtkomen als Rijkste-Man-Ter-Wereld.


      1980 Pac-Man - arcadegame als Puckman gelanceerd door het Japanse bedrijf Namco. Omdat Amerika de naam van het spel bij de introductie daar wel massaal zou verbasteren werd het op tijd omgedoopt tot Pac-Man.


      1981 PC - IBM-PC, de jarige Personal Computer waar later voornamelijk MS-DOS van Microsoft bijgeleverd zal worden


      1982 smiley - lettertekenreeks serieus bedoeld als 'joke marker' in het elektronisch berichtenverkeer ;o) De veelal geel gehouden visuele tegenhanger gaat gebukt onder de benaming 'emoticon'.


      1983 internet - zoals wij het nu kennen dateert van 1983 maar het was grotendeels gebaseerd op ARPANET, het Advanced Research Project Agency van het Amerikaanse ministerie van Defensie. Dat net was al sinds 1969 operationeel. Desondanks:

        Not a single line of the computer code which underpins the Net is proprietary;
        and nobody who contributed to its development has ever made a cent from
        intellectual property rights in it.

        -- A brief History of the Future: The origins of the internet


      1988 worm - verspreid via internet. Cornell-student Robert Morris richtte min of meer per ongeluk veel schade aan omdat er in zijn worm een bug zat (zie bug). Hij werd veroordeeld, des te erger omdat zijn vader een belangrijke functie had in het NSA, het Amerikaanse National Security Agency.


      1988 netspanning - Europese landen gaan de spanning op het lichtnet geleidelijk (in jaarlijkse stappen van 1 volt) van 220 naar 230 volt verhogen, Groot-Brittannië (240 volt) weigert vooralsnog


      1990 Windows 3.0 - via Windows 1.0 en 2.0 geïnspireerd op de Apple Macintosh 'GUI' (Graphical User Interface), die weer gebaseerd was op wat ontwikkeld werd door Xerox PARC - o.a. de eerste muis-met-een-balletje - en waar ontwerpers van Apple wel eens over de vloer kwamen [1]. Hetgeen resulteerde in aanklachten over en weer:

        Xerox's lawsuit appeared to be a defensive move to ensure that if Apple v. Microsoft
        established that "look and feel" was copyrightable, then Xerox would be the primary
        beneficiary, rather than Apple.


      1991 www - door toedoen van Tim Berners-Lee verandert internet in 1993 in het World Wide Web waar iedereen al klikkend in kan grasduinen. Dit doordat hij HTML (Hyper Text Markup Language) en het bijpassende HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) introduceerde.

      De metamorfose was compleet toen met het verschijnen van de eerste echte browser, Mosaic, ook de IMG-tag voor plaatjes aan HTML toegevoegd werd. Toeziend voogd Berners-Lee was daar tegen maar nu is er geen houden meer aan:

        It took radio 37 years to reach 50 million listeners, and TV about 15 years to reach 50
        million viewers. The World Wide Web took just over 3 years to acquire 50 million users.

        -- A brief History of the Future: The origins of the internet


      2000 dotcom crash - NASDAQ zakt, twee-en-een-halve triljoen dollar verdampt. Bill Gates weg als algemeen directeur van Microsoft.


      2003 Netscape - lichtreclame verwijderd van het kantoor van Time/Warner, de laatste eigenaar op rij.

    ________
    1. Was hun muis de eerste met een balletje?
      Wordt betwist: de Telefunken "RKS 100-86 Rollkugel" zou nog iets ouder zijn.
      Yankee versus Kraut dingetje, zie hier waar ze het aarzelend toegeven.
    155

    Snif, het computercollectief is op de fles …

    En doorgestart, via Mensys bv,
    Computercollectief maakt doorstart na faillissement - IT Pro - Nieuws - Tweakers][u]tweakers.net[/u
    weet meer.

    Aan de website zie je het haast niet:
    http://comcol.nl/][u]comcol.nl[/u

    • computerboeken & software sinds 1979 …

    Alleen in de kleine lettertjes onder in de ‘footer’ is Amsterdam door Haarlem vervangen:

    Computerboeken, zakelijke boeken, software, simulaties en toebehoren …

    Zakelijke boeken maar uiteindelijk niet zakelijk genoeg met de boeken. Klinkt als een compliment.

    De winkel aan de Amstel tegenover Carré (met boven het later bijgekomen tweede etalageraam: computercollectief 2.0) was al vanaf begin maart dicht, achteraf een veeg teken. Daar bij Tweakers.net zeggen ze:

    [quote]Comcol ging een jaar geleden niet failliet. Comcol is in oktober 2010 door de 3
    oorspronkelijke eigenaren, die in 1979 het bedrijf begonnen waren, verkocht aan Interdata /
    Mensys BV, dat daarbij alle 20 personeelsleden heeft overgenomen. De activiteiten gingen
    gewoon door vanuit de locatie in Amsterdam. In maart 2011 besloot de nieuwe eigenaar de
    winkel aan de Amstel te sluiten. Een jaar na overname, op zondag 16 oktober, werd het
    magazijn en kantoor in Amsterdam leeggehaald en het nietsvermoedende personeel vond
    maandag 17 oktober in een leeg kantoor een A4-tje dat faillissement werd aangevraagd en ze
    dus allemaal op straat stonden.
    Er wordt met de website doorgestart door het Haarlemse Mensys, een klein aantal
    personeelsleden mag mee.[/quote]
    De connectie met dat Mensys lijkt inderdaad niet pas van afgelopen donderdag, eerdere kwartalen van MarktSelect hebben “Computercollectief BV” [1] al daar in Haarlem zitten. Even kijken of het Handelsregister nu ook bij de les is:

        https://server.db.kvk.nl/TST-BIN/FU/TSWS001@?BUTT=241724600000][img]http://www.foondump.nl/uploads/1/handelsregister_comcol.jpg[/img]
    Ook iets van [url=http://archief.parool.nl/artikel?text=computercollectief&SORT=presence&ED=ola&PRD=2y&SEC=%2A&FDOC=1][u]publiciteit[/u[/url] [2] inmiddels:

    [quote]Personeel ‘Comcol’ voelt zich verraden

    Het leek een gelukkig einde na een ongelukkig faillissement. Maar de doorstart van softwareverkoper Computercollectief (‘Comcol’) heeft voor het personeel een akelig randje.

    In de jaren tachtig en vroege jaren negentig was het in 1980 opgezette Computercollectief in Amsterdam toonaangevend verkoper van computerprogramma’s en -spellen en bijbehorende boeken.

    Een jaar geleden verkocht het collectief zichzelf aan branchegenoot Mensys uit Haarlem. De winkel aan de Amstel ging dicht, maar het magazijn in de Sarphatistraat bleef overeind, inclusief webwinkel en achttien medewerkers.

    Tot maandag de medewerkers op een leeg pand aantroffen. “Op zondag is het hele bedrijf leeggehaald,” zegt één van hen. “Toen we de volgende dag aankwamen, kregen we van een verhuizer een A4’tje waarin stond dat het faillissement werd aangevraagd en dat we allemaal op straat stonden.”

    Dinsdag werd de aanvraag door de rechter bekrachtigd. Gisteren kwam het bericht dat het bedrijf doorstartte minus vijftien van de achttien medewerkers. En niet langer in Amsterdam, maar vanuit Haarlem.[/quote]
    Het ontslagen personeel beticht Mensys/Menso Systems/Menso de Jong van paulianeus handelen:

    [quote]Het personeel vermoedt dat het allemaal vooropgezet was. “De voorraden waren al eigendom van Mensys. In de bv zaten eigenlijk alleen nog medewerkers. Daar zijn ze nu van af.”

    Voorraden en inventaris werden vorig jaar een dag na de overname tien procent onder de kostprijs verkocht aan het moederbedrijf. Vervolgens moest het collectief daar de spullen afnemen. “We moeten nog uitzoeken of dat allemaal klopt,” zegt curator Bert van Apeldoorn, “maar er is geen aanleiding aan te nemen dat daarmee iets niet in de haak is.”

    Het was volgens hem de accountant van Mensys die het bedrijf adviseerde voor een afgeslankte voortzetting van Computercollectief de faillissementsroute te kiezen. “Voor afvloeiing via de kantonrechter of een sociaal plan was geen geld.”

    Van Apeldoorn werkte eraan mee. Nadat hij een eerste bod had afgewezen, was de overname binnen twee uur beklonken. “Er was nog een andere partij en een deel van het personeel was geïnteresseerd. Maar ik vermoedde dat Mensys het meest voor de merknaam en de goodwill overhad.”[/quote]
    De man van Mensys, “Met vriendelijke groet, het comcol-team”, ontkent:

    [quote]Menso de Jong van Mensys geeft schoorvoetend toe dat dit de gehoopte uitkomst is. “De merknaam is in dit wereldje ijzersterk, daar wilden we graag mee door.”

    Dat de opzet een jaar geleden al in de pen zat, ontkent hij. “Nadat de zaak vorig jaar was overgenomen, ging het eigenlijk redelijk goed,” zegt De Jong. “Tot in mei de omzet en de inkomsten sterk daalden. Dat is daarna niet meer hersteld.”

    “Het was niet meer vol te houden, in feite sponsorden wij hen. Wij hebben uiteindelijk de leveranties aan Computercollectief gestaakt, omdat ze ons niet meer betaalden.”

    Dat het personeel zich overvallen voelt, begrijpt De Jong. “Dit is niet iets dat je maanden van tevoren vertelt. Maar men had het kunnen voorzien: we konden al geen salarisverhogingen meer betalen.”[/quote]
    Mij rest niets anders dan een aanvulling op de
    http://www.foondump.nl/forum/viewtopic.php?p=3847#3847][u]opsomming[/u
    hiervoor:

      [b]1979 computercollectief[/b] opgericht, bosje langharige slungels, zo te zien regelrecht afkomstig uit de kabouterbeweging, zullen het stoïcijns voor zich uitkijkend meer dan 30 jaar volhouden †
    ________ [size=9][list=1]
  • Computercollectief BV:

    Voor het eigen beeldmerk hanteerden ze zelf tot in lengte van jaren “computercollectief”, alleen onderkast, dus geen hoofdletters.

    Zo ook de tekst van de
    Computercollectief Prijslijst Najaar 1985 | PDF][u]gedrukte[/u
    comcol-prijslijst, als regels daarin eindigen met een punt moet de volgende regel het zonder
    hoofdletter (kapitaal) doen:

      [i]"... uitverkocht zijn. in dat geval ..."[/i]
    Voor een "collectief" uit 1979 niet zo vreemd.

    In de jaren '70 moest bijvoorbeeld ook het
    Martin Majoor Type design][u]telefoonboek[/u
    eraan geloven, alleen kleine letters in namen, voorletters, straat- en
    plaatsnamen, geen hoofdletters meer.

    Dat kwam van ver, een utopie:

      Hij wijst op het verlangen naar eenvoud en helderheid dat het modernisme kenmerkt. Dit verlangen uit zich op typografisch gebied in een verlangen naar een lettertype met slechts 26 lettertekens, een lettertype dat kortom het onderscheid tussen onderkast en kapitaal opheft. De verdubbeling van de monnik uit de 7de eeuw moet teruggedraaid worden, althans we moeten niet terug naar louter kapitalen, maar we moeten vooruit naar een letter die past bij de nieuwe tijd. De moderniteit is een vorm van verlichting waarin de duistere codes voor hierarchie en uitsluiting, de disfunctionele en traditionele ongelijkheid, vervangen worden door functionele en rationele indelingen.

      http://www.thonik.nl/read.php][u]link[/u

    Je ook weer niet teveel door idealisme laten meeslepen, op adressen en telefoonnummers rond het bedrijf zit begin 2011 niet meer
    “Computercollectief BV” maar wel:

      Bob Passet Beheer BV (Financiële holdings) De Vreeze Beheer BV (Financiële holdings) Louise Beheer BV (Financiële holdings) Vast Wel Goed BV (Winkels in boeken) Vast Wel Goed BV (Opslag in distributiecentra en overige opslag (niet in tanks, koelhuizen) Vast Wel Goed BV (Handel in eigen onroerend goed)

    Waar de nieuwe eigenaar op zijn adres en telefoonnummers heeft:

      Broese Verzekerd Advies (Assurantietussenpersonen) Computercollectief BV (Software consultancy) Floorinvest BV (Financiële holdings) M. de Jong (Scheppende kunst en documentaire schrijvers) Mensys BV (Detailhandel via postorder en internet) Overstag BV (Financiële holdings) Sneldohwa BV (Financiële holdings) Willing & Able BV (Groothandel in computers, randapparatuur en software)
  • Het Parool, Economie, 22-10-2011. De website had een http://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/article/detail/2983100/2011/10/22/Gemor-bij-Computercollctief.dhtml][u]artikel[/u met min of meer dezelfde informatie. Misschien stond het bovenstaande in digitale vorm alleen in de 'app' van de krant, die ik niet heb. In de gewone web-interface achter de link zoeken op "computercollectief".[/size]
    • 156

    A.s. dinsdag wordt de eerste aflevering van VPRO’s 10-delige documentaire “Nederland van Boven” uitgezonden:

    [quote]Nederland van Boven is een ode aan het maakbare Nederland

    Door middel van datavisualisaties, indrukwekkende luchtbeelden en portretten van helden op de grond laten we zien wie we zijn en hoe onze mentaliteit ons land gevormd heeft.

    Wie naar de krioelende mierenhoop kijkt die Nederland is, vraagt zich af waarom ons land niet elke dag totaal vastloopt in een ongelofelijke chaos.

    Maar wie van bovenaf naar ons land kijkt ziet iets heel anders: een precisie uurwerk. ‘Nederland van Boven’ kijkt vanuit vogelperspectief met behulp van helikopters, paragliders, ballonnen en vliegers naar de ritmes en patronen van Nederland.

    Doelgroep
    Nederland van Boven wordt op TV uitgezonden op Nederland 1, het verbindende net waar iedereen zich thuisvoelt. Concreet betekent dit zowel mannen als vrouwen in de leeftijd van 35 en ouder, laag en hoog opgeleid met een brede interesse.

    Televisie
    10 afleveringen op Nederland 1
    25 minuten per aflevering
    Beoogd aantal kijkers: 700.000 per aflevering[/quote]
    “Documentaire” tussen aanhalingstekens, de VPRO ziet het als een “datajournalistiek project”, met “Nederland van Boven” als concreet thema en televisie als een van de in te zetten kanalen:

    In de broncode van de betreffende
    http://nederlandvanboven.vpro.nl/afleveringen/24uurnl.html#/mobility/0:63/0:255:0/0:255:0/@9/52.3887/5.2699?mode=transit&zip=2041][u]website[/u
    nog ouderwets:

    [code]<!–

    /\ /\ \ /\ \ /\ \ \ \ \ \ \ \ \ __ __ __ ___ \ \ \L\ \ ___ __ __ __ ___
    \ \ , \ \ \ \ __ /\ \/\ \ /'__\ /’ _ \ \ \ _ <' / __/\ /\ \ /'\/' _
    \ \ `\ \ \ \ \L\ \ \ \ _/ |\ \L._/\ /\ \ \ \ \L\ \ \L\ \ \ _/ |\ //\ /\
    \ _\ _\ \ _    / \ _    _/\ _    /._\ _\ _\ \ _/ _/\ _/\ _\ _\ _
    /    /// // // //////// // // // /_/////

    (C) VPRO Digitaal, the Netherlands / http://www.vpro.nl/digitaal
    –>[/code]

    Een obstakel is Flash, zoals bekend, door Apple in de ban gedaan. Al het voorhanden omroeppotentieel heeft niet kunnen voorkomen dat bijvoorbeeld de juist voor deze toepassing en deze doelgroep aantrekkelijke iPad sip meedeelt:

    BBC en ZDF hebben al eerder in 2008 de toon gezet met respectievelijk het 6- en 3-delige
    BBC Two - Britain from Above]Britain from Above
    en [u]Deutschland von oben[/u. Laatstgenoemde eigenlijk niet te genieten vanwege de nogal Teutoonse muziek die er onder gelegd was. Over toonzetten gesproken, de ‘anchorman’ van de BBC liep veel te veel door zijn eigen serie heen. En wanneer in beeld en in de voice-over ook alsmaar aan het woord. Zonodig voorzien van een zendmicrofoon op het winderige dak van een wat hoger gebouw:

        [img]http://foondump.nl/uploads/andrew_marr_bbc.gif[/img]___ http://nederlandvanboven.vpro.nl/afleveringen/24uurnl.html][img]http://www.foondump.nl/uploads/roelbentzvandenberg.png[/img

        [size=9]Adrew Marr van de BBC in 0:10 van afl. 1/6: “24 Hour Britain”_______Idem VPRO’s Roel Bentz van den Berg in 0:15 van
        _________________________________________________________afl. 1/10: “24 uur Nederland”        [/size]

    In het korte fragment van 5 minuten uit aflevering 1 dat nu door de VPRO
    http://nederlandvanboven.vpro.nl/afleveringen/24uurnl.html][u]online[/u
    gezet is, zit het ook, nogal nadrukkelijk commentaar. Om niet te zeggen, een grafstem:

    Kan goed zijn dat er als vanzelf iets van een ‘Van Boven-idioom’ ontstaan is waarbij vanuit een gehuurde helikopter uit elkaars werk citeren als vanzelfsprekend gezien wordt. Tot en met het gebruik van de extra hoofdletter in “Britain from Above” en “Nederland van Boven”.

    http://nederlandvanboven.vpro.nl][u]Nederland van Boven[/u
    , 10 afleveringen, vanaf 6 december a.s. steeds op dinsdagavond 22.20 uur Nederland 1.

    Wikipedia NL heeft geen onderwerp “datajournalistiek”, het Eindhovens Dagblad
    DPG Media Privacy Gate][u]schreef[/u
    er gisteren over naar aanleiding van de komende eerste uitzending.

    157

    [size=18]Over Miniatuurzacht ® Vensters VIII en de nieuwe ‘Onderweg’-interface[/size]

    Ongerijmd: in speelfilms hoor je vaak toch nog zo’n opgedoekte telex meeratelen als ze voor de verhaallijn essentiële computeractiviteit op het doek willen onderstrepen.

    Heb de nieuwe James Bond-film nog niet gezien maar anders hier een voorbeeld? Onder
    - YouTube][u]deze[/u

    • steevast op schrijfmachinesnelheid binnenlopende - schermteksten is vanwege de BBC iets van een Morse-riedeltje gelegd.

    Doet er niet toe wat men daarvoor pakt bij de montage. Nullen-en-enen? Dan schrijft de gevestigde filmtaal onverbiddelijk een tussentijdse geluidsomlijsting voor, een telefoonmodemschriepje of toch maar weer een kortegolfgeluidje.

    Iemand heeft zoiets een keer gedecodeerd: heel de wereld staat in brand, in de ‘War Room’ staren ze ontzet naar het scherm, in de zaal horen de intens genietende bezoekers onder de jobstijdingen een fragment van een in de koopvaart gebruikelijk ‘radioteletype’-signaal binnenkomen. Tututudeletu:

      [i]... pakking voor compressor 2 ... 100 ton olie bunkeren in Genua [/i]
    De absolute top in snerpende beeldschermen is nog altijd het door de regisseur van de film "Blade Runner" aan Deckard ter beschikking gestelde 'Esper'-toestel, om hem bij het recherchewerk te ondersteunen:
      http://www.youtube.com/v/qHepKd38pr0&hl=en&fs=1&autoplay=1][img]http://www.foondump.nl/uploads/esper_klein.png[/img]
    Beetje hoe het de stoomkoets, [url=http://www.google.nl/search?q=diligence%20à%20vapeur&&tbm=isch][u]diligence à vapeur[/u[/url], verging. Ok, hij doet het, maar pas eeuwen later heeft iedereen z'n laatste been bijgetrokken en denkt niet meer in notenhout, messing, pluche, leren riemen en gelakte biesjes als zo'n ding opgetuigd moet worden.

    Zo iets, dus een wat oubollige en intussen ongerijmde associatie, dit keer puur visueel, wordt ook meegegeven aan de ‘desktops’ die op onze computers geïnstalleerd staan.

    Uit de tijd van de stoomkoets, het passe-partout, dwz. “een rand van karton of iets dergelijks om een prent aangebracht teneinde die passend te omlijsten”:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/clippy_window.gif[/img]
    [img]http://www.foondump.nl/uploads/tekst_borders.png[/img]

    Zolang als ik al achter - of liever gezegd voor - een computer zit vraag ik me af wat de “materiaaldikte” van zo’n schermo …

      http://en.wikipedia.org/wiki/Desktop_metaphor][img]http://www.foondump.nl/uploads/office_assistant_feedback.png[/img
    Baf!!
      [img]http://www.foondump.nl/uploads/clippy_vergroting_3.jpg[/img]
    Vraag ik me dus af wat de "materiaaldikte" van zo'n schermonderdeel is. En: waar stáát die schijnbare bureaulamp die de schaduw veroorzaakt?

    Hangt ervan af, in Microsoft Windows linksboven:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/word.png[/img]
    In Windows 7 is het wat minder duidelijk vanwege dat perspex-uiterlijk, Aero Desktop, dat verstrooit het licht nogal, zogenaamd. In Apple-schermen houden ze het op midden voor van boven. Chique, net als in een echte galerie:
      [img]http://www.foondump.nl/uploads/youtube.png[/img]
    In Amerika gebeurt alles 50 jaar later?

    Het grafisch ontwerpen heeft namelijk al een lange en gedegen ontwikkeling doorgemaakt, beoefenaren daarvan vallen intussen niet onmiddellijk terug op een banaal effect als er wat op papier moet komen.

    Bijvoorbeeld, vlnr. 1) iemand die eigenlijk alleen linoleum- en houtsneden maakt en zich inhoudt, 2) iemand anders gaat zo lang door tot de essentie overblijft en zeker geen schaduw, 3) weliswaar echte schaduwen maar toch … 4) hield het niet en leverde een nepschaduw af en 5) laten we tot slot de Metro nemen:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/ptt_logo.png[/img][img]http://www.foondump.nl/uploads/bijenkorf_logo.png[/img][img]http://www.foondump.nl/uploads/ns_loc.png[/img]_[img]http://www.foondump.nl/uploads/ie_tile.png[/img]
    Niet dat ze bij tijd en wijle niet met schaduwen speelden:
      [img]http://www.foondump.nl/uploads/bernhard.png[/img]_[img]http://www.foondump.nl/uploads/zomertentoonstelling_sm.png[/img]
    Deze ontwikkelingen gingen niet aan Microsoft voorbij, uiteindelijk. Vergeef ons indien wij dwaalden:
      http://en.wikipedia.org/wiki/Metro_Design_Language][img]http://www.foondump.nl/uploads/microsoft_metro_design_language.png[/img
    Het "Authentic" hierin als verwijzing naar:

    [quote]Authentically Digital

    Finally, we believe in honesty in design. A user interface is created of pixels, so in Metro we try to avoid using the skeumorphic shading and glossiness used in some UI’s that try to mimic real world materials and objects.

    http://blogs.windows.com/windows_phone/b/wpdev/archive/2011/02/16/from-transportation-to-pixels.aspx][u]Windows.com - From Transportation to Pixels[/u
    [/quote]
    Dat “Transportation to Pixels” betreft weer de gedachte dat iemand die voor de PC plaatsneemt dan wel een tablet in zijn handen gedrukt krijgt, die is net als een eveneens wat nerveuze reiziger op luchthaven of station gebaat bij een heldere, goed doordachte bewegwijzering:

    [quote]Principles

    Microsoft’s design team says that the [Metro] design language is partly inspired by signs commonly found at public transport systems; for instance, those found on the King County Metro transit system, which serves the greater Seattle area where Microsoft is headquartered.

    The design language places emphasis on good typography and has large text that catches the eye.

    The design language was designed specifically to consolidate groups of common tasks to speed up usage. This is accomplished by excluding superfluous graphics and instead relying on the actual content to also function as the main UI.

    Metro (design language) - Wikipedia][u]Wikipedia - Metro design language[/u
    [/quote]
    Als je nu denkt, daar zijn we dus van af, van namaaklicht- en -schaduwrandjes als “superfluous graphics”, dan heb je het mis. Zoals bijvoorbeeld ook deze bobo, “The Guru of Web Page Usability” (New York Times), er op dit punt naast zit:

    [quote]Flat Style Reduces Discoverability

    The Windows 8 UI is completely flat in what used to be called the “Metro” style and is now called the “Modern UI.” There’s no pseudo-3D or lighting model to cast subtle shadows that indicate what’s clickable (because it looks raised above the rest) or where you can type (because it looks indented below the page surface).

    Windows 8 — Disappointing Usability for Both Novice and Power Users][u]Nielsen Norman Group - Articles - Windows 8, Disappointing Usability for Both Novice and Power Users - November 19, 2012[/u
    [/quote]
    Heeft opvallend veel vrouwelijke werknemers
    Jakob Nielsen, Ph.D. and Principal at Nielsen Norman Group][u]in dienst[/u
    trouwens, maar, anders dan hij denkt, aan iedere Metro-‘tile’ zit wel degelijk een 1-pixelbrede “pseudo-3D-verdikking”, voorzien van een eigen ‘gradient’, een kleur- en intensiteitsverloop, dat, net als dat van het element zelf, een lichtval simuleert vanuit de ‘main-swipe’-richting, dus komend van rechts.

    In het theater heet dat “accentuerend zijlicht”.

    Hang je met de muis boven een van de tegels dan wordt dat specifieke tegeltje toch door een 3-pixelbreed kleurverschil uit de in dit geval paarsere omgeving verheven, still casting a subtle shadow:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/color_sampler.png[/img]

    Het blijft dus kitsch:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/wimple2.jpg[/img]

      Deckard: Enhance 15 to 23 … Give me a hard copy right there.

      (Harrison Ford in “Blade Runner”, 1982)

    158

    Fatsoenlijk uitgewerkt door
    http://oud.digischool.nl/werkstukken/werkstukpakket-cultuurenmaatschappij/daanvangolden.htm][u]Daan van Golden[/u
    , namaakschaduw zoals het hoort:

      http://www.foondump.nl/uploads/white_painting.png][img]http://www.foondump.nl/uploads/white_painting_middelgroot.png[/img
    Bestudeer dit werk aandachtig en plaats het in zijn tijd, zestiger jaren, vorige eeuw. Punten tellen mee voor je eindtotaal.

    Een doorsnee computerbeeldscherm deed altijd b x h, 432 x 324, diagonaal 540 mm. Beschikbare pixels idem 1600 x 1200, volgens de fabrikant meet een pixel 0,27 mm in het vierkant, dat zijn dus 3,7 pixels per mm.

    De aanname is, na een vlakke bovenrand van 2 pixels komen projectie schuine zijde van een onbekend aantal pixels op 1 pixel en schaduw dan wel reflectie van een grijs gemenied zijvlak op het bureaublad, 1 pixel, samengenomen uit op een strookje van 2 pixels breed:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/clippy_vergroting.png[/img]
    Dan kan je vervolgens berekenen dat de 'beveled bezel', de afgekante omlijsting van een Windows XP 'Classic' schermonderdeel, bij een aanbevolen kijkafstand van 70 cm, maximaal 1,75 mm dik kan zijn.

    Omdat anders het object zelf - in de uiterste hoek gesleept - de geworpen namaakschaduw zou maskeren - bijvoorbeeld, zoals een fles wel en een wat minder hoge asbak een zoutvaatje daar vlak achter niet maskeert.

    In dit geval zou echter een kijkhoek-hulplijn samenvallen met die van lichtbron naar bijbehorende schaduw, de waarnemer geeft zelf licht - wat niet het geval is, het pseudobordkartonnen vlak is dus minder dik, zeg 1 mm.

    Waardoor de hoek van het invallende licht kleiner wordt, de ogenschijnlijke afstand van de virtuele lichtbron kan toenemen (ons hoofd zit niet meer in de weg) en wij, televisie kijken even niet meegerekend, er allemaal intussen al 15 jaar ingetuind zijn: licht dat hier een rol speelt is uitsluitend de gemiddeld genomen ca. 50 W die door een zgn. ‘backlight’-paneel afgegeven wordt en deze lichtbron is juist achter het eigenlijke beeldscherm gemonteerd.

    Eventueel ander licht dat mogelijk maakt dat wij zelf functioneren kan ook heel goed van rechts komen in plaats van links, dat maakt niets uit voor het ‘renderen’ van het bureaublad op het scherm. Het maakt wel dat de lichtopbrengst van de monitor, vaak automatisch via een sensor, opgeschroefd moet worden om het contrast met het opvallende omgevingslicht te handhaven.

    Veel verder kom je niet, de te simpele zwarte Microsoft-pixels links- en rechtsonder en idem rechtsboven doen je geloven dat er ergens op halve tot hele mini-diagonaal hoogte, loodrecht boven het losse Windows-windowtje een fietslampje meerijdt, hetgeen weer gelogenstraft wordt door de oplichtende linker- en bovenrand van het betreffende schermpje.

    Hulplijnen gaan trekken heeft pas zin bij een hogere resolutie zoals hier in een ander
    http://www.foondump.nl/uploads/white_painting_schaduw.png][u]schilderij[/u
    van dezelfde kunstenaar. Even daargelaten dat een realistische schaduw altijd een aantal lichtbronnen, afstand en positie daarvan alsmede reflecties via andere vlakken zal representeren, zoals in het boven getoonde doek:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/white_painting_detail.png[/img]
    159

    Volgens de fabrikant verbruikt genoemde monitor alles bij elkaar 70 Watt, produceert daarom behalve licht ook enige warmte die aan de omgeving moet worden afgestaan via een daartoe door convectie te onderhouden luchtstroom.

    Zo te zien werd daardoor af en toe ook wat stof aangezogen:

      [img]http://www.foondump.nl/uploads/skeuomorph.png[/img]
    Alleen is dit niet meer een plaatje van deze monitor, het is een http://www.foondump.nl/uploads/Firefox_Mac_OSX.png][u]screenshot[/u van iets dat doet alsof het van massief geborsteld edelstaal is vervaardigd, waarin weer indicatielampjes en tiptoetsen voor de bediening van het geheel uitgespaard zijn.

    Iedere Amerikaan
    skeuomorph - Google Search][u]doet[/u
    alsof-ie wel weet wat het is, ik kende het woord niet: we kijken hier naar een ‘skeuomorph’.

    Geen vertaling in het Nederlands maar ik begrijp dat bijvoorbeeld fotolaminaat een voorbeeld is van een skeuomorph:

    [quote]Skeuomorphology

    Elke interactieontwerper die ik spreek, grinnikt om het begrip ‘skeuomorphology.’ Dit is een term welbekend onder de vak- broeders, waarbij een artefact uit de fysieke wereld wordt vertaald naar een visuele metafoor in de virtuele omgeving, een noodzakelijk kwaad om de gebruiker zich vertrouwd te laten voelen in de abstracte wereld van bits en pixels.

    Dutch Interface Design in Silicon Valley | RTL Nieuws][u]Bright - Dutch Interface Design in Silicon Valley - Adam Eeuwens - 22-10-2012[/u
    [/quote]
    Deze vak- broeder, wél vertrouwd met bits en pixels, verzuimde de talloze afbreekstreepjes uit zijn tekst voor het papieren tijdschriftartikel weg te halen toen hij het als webversie ook online plaatste?

    Kan best zonder internet, 20 jaar geleden uit de krant geknipt:

        http://www.foondump.nl/uploads/oliepeer.png][img]http://www.foondump.nl/uploads/oliepeertje.png[/img
    Is dit dan een retromorph of wat?

    Voor deze tijd van het jaar ook wel een stichtelijke boodschap: he, niet iedereen wordt bereikt door alle ‘utilities’.

    160

    Skeuomorfologie in het wild …

    Hier een particulier die om een of andere reden een naaktfoto van zijn computermonitor online heeft gezet:

      http://www.foondump.nl/uploads/monitor_open.png][img]http://www.foondump.nl/uploads/monitor_open_middel.png[/img
    Er zijn kinderen die niet meer weten dat fruit aan bomen groeit of dat koeien gemolken worden voor melk?

    Goed te zien is hoe echte tiptoetsen gekweekt worden, op het groene printplaatje dat hiertoe losgehaald is. Daarop zijn de blauwe miniatuurschakelaartjes te zien die voor de goede werking eigenlijk achter de metaalkleurige-maar-plastic tiptoetsen daaronder horen te zitten.

    Het donkergrijze vlak is het LCD-display zelf waar het allemaal gebeurt - als de stekker er weer in zit en het apparaat met de aan-uitschakelaar linksonder weer ingeschakeld wordt. Het gelakte ronde oog links daarnaast is in feite het ingebouwde rechterstereoluidsprekertje. De monitor bedien je als hij weer dichtgemaakt is en rechtop staat, met deze tiptoetsen aan de rechterzijkant en het geluid komt dan uit twee gaatjesroosters onderaan de voorzijde van het scherm. De omlijsting die tijdelijk verwijderd is noemen ze daar ook “bezel”.