Van Pythagoras tot Amalia: Hoe wij 5.400 Amsterdamse straatnamen analyseerden
Straatnamen zijn een soort tijdcapsule. Ze zeggen iets over wat we belangrijk vonden en vinden.
Even onthouden, ballentent maar deze mocht wel, Van Tuyll van Serooskerkenstraat:
Beelden in de (semi) openbare ruimte - Polospeler, Antoon Rädecker, hoge pilaarachtige sokkel
In 1929 werd het stratenplan voor onder andere de Van Tuyll van Serooskerkenstraat aangenomen als onderdeel van het ontwerp Plan-Zuid uit 1917. Het plein ligt vlak bij het Olympisch Stadion waar in 1928 de Olympische Spelen plaats vonden. De baron, Frederik (Frits voor intimi) Van Tuyll van Serooskerken heeft het niet meer mogen meemaken, hij stierf in 1924 aan een zware longontsteking.
Deze ook, Gerrit van der Veenstraat:
Volgens tante Ilse, die aan de Rooseveltlaan woonde en de kampen had overleefd, had daar ooit ‘de halve Euterpestraat’ gezwommen (‘Nee, de Wehrmacht,’ zei mijn Oma. ‘Nee, de Euterpestraat,’ zei tante Ilse, waarna verder de hele zondagmiddag werd gezwegen en mijn moeder in de keuken zat te huilen).
De betekenis hiervan doorgrondde ik nog niet, maar het voorspelde weinig goeds gezien de stem en het gezicht van tante Ilse. Later ben ik dankzij het gemeentearchief te weten gekomen, dat de Wehrmacht daar op doordeweekse dagen zwom en de SD uit de Euterpestraat op zaterdag.
Onmiddellijk na de bevrijding dus maar omgedoopt:
Maar deze niet:
Negatief advies naamswijziging Stadionplein naar Johan Cruijffplein
De Commissie Naamgeving Openbare Ruimte (CNOR) van de gemeente adviseerde negatief op het voorstel van de naamswijziging. Dat botst volgens de CNOR. Zo is er de voorkeur dat een straat- of pleinnaam in dezelfde categorie valt als de andere straatnamen in de wijk. In het geval van het Stadionplein zijn de omliggende straten vernoemd naar personen of zaken uit de Oudheid. Ook ‘stadion’ heeft te maken met die Oudheid.
Bleek gezicht spreken met dubbele tong?
Want de Gerrit van der Veenstraat komt uit op het Olympiaplein, net als altijd al de voorloper, Euterpestraat, en wat hij, van der Veen, ook heeft betekend, hij was niet een figuur uit de Griekse mythologie zoals Euterpe dat wel was: “one of the Muses, the daughters of Mnemosyne, fathered by Zeus”.
Maar goed ook, website Wikikids over Zeus:
Danaë was een prinses. Zeus was meteen verliefd op haar. Maar Danaë’s vader, Akrisios, sloot zijn dochter op in een klein torentje. Er was één raam in het torentje die op een kier stond. Zeus greep zijn kans. Hij veranderde zichzelf in gele regen en kwam door het kiertje binnen en maakte Danaë zwanger. Daarna vertrok Zeus weer naar de Olympus.
Een en ander vergelijken met het Stadionplein waarop maar één Oudheid, de Argonautenstraat, uitkomt en verder alleen de “gewone” Amstelveenseweg en genoemde Van Tuyll van Serooskerkenweg (niet -straat).
Oké, ook de Stadionkade en de Stadionweg maar we hadden toch “Stadionplein” al? Daarover nog:
Het plein werd vernoemd naar het, inmiddels gesloopte, stadion van Harry Elte dat in de buurt stond tussen 1914 en 1929. Later werd het Olympisch Stadion pas gebouwd. Volgens de tegenstanders had Cruijff niet met het Stadionplein of met het Olympisch Stadion.
Nog even terug naar Winnetou en de mogelijke symptomen van een lichte beroerte bij Old Shatterhand:
ANWB - De Kampioen - Beste mensen - Sep 1995
Tegenover het huis ligt het Karl May-park, dat door de vrouw van de schrijver werd geschonken aan de stad Radebeul. Leuk detail is dat de hartvormige vijver het hart van Winnetou symboliseert.
Een Karl Marxdreef hebben we wel, in de plaats Utrecht:
Klinkt als natrappen naar een Duitse denker die zich niet meer kan verdedigen. Kan je je een grondlegger van de arbeidersbeweging en centrale figuur in de geschiedenis van het socialisme en het communisme voorstellen als naam voor een dreef?
Excuus, niet goed geïnformeerd, communisme:
Drift (weg) of dreef, een weg waarlangs men een kudde vee van het dorp naar het open veld dreef.
